Beyaz Un, Kepekli ve Diğer Unlar Arasındaki Farklar, Kan Şekerine Etkileri
Klinik beslenmede sıklıkla karşılaşılan sorulardan bir tanesi. Özellikle tip-1 diyabet tanısı yeni alınmış ve karbonhidrat sayım yöntemi gibi bir beslenme stilini öğrenmeye başlamışsanız beyaz un, tam tahıllı un, çavdarlı un ve kepekli un, beyaz pirinç ve kepekli pirinç, pirinç ve bulgur, beyaz makarna ve kepekli makarna gibi besinlerde kafanız karışacak.
Konuyu anlatırken ayrım yapmamaya çalışıyorum ama beyaz unun her türlüsü, kepekli unun her türlüsü gibi düşünebilirsiniz. Beyaz un kategorisinde; pirinç unu, patates unu gibi unları sayabiliriz. Kepekli un bir türdür ama bunu da bir başlık gibi düşünürsek; tahıllı un, çavdar unu, tam tahıllı un gibi unları da bu kategoriden sayalım.
Konuyu açıklamaya çalışırken de biraz zorlanıyorum galiba 🙂 Ama amacım basit bir şekilde anlatarak herkesin anlaması 🙂
Özellikle karbonhidrat sayım yöntemi beslenme stiline göre beslenen tip-1 diyabetliler ve hatta tip-1 diyabetli yakınları için en basit örneği şu şekilde verebiliriz 🙂 Elinizde beyaz undan ve kepekli undan yapılan birer dilim ekmek var. Her ikisinin tartı ağırlığı da 25 gram. İkisinin de içerdiği karbonhidrat miktarı farklı mıdır? HAYIR
Çünkü hangi undan yapılırsa yapılsın; tartı ağırlığı 25 gram olan ekmek 15 gram karbonhidrat içerir. Unların türlerinin farklı olması glisemik indeksi yani kan şekerimizin yükselme hızını etkiler. Beyaz undan yapılan bir dilim ekmeği yediğinizde kan şekeriniz daha hızlı yükselirken, kepekli undan yapılan ekmeği yediğinizde kan şekeriniz daha yavaş yükselir.
Bu durum pirinç ve türevleri ile bulgur ve türevleri için de geçerli. 3 silme ya da 2 tepeleme yemek kaşığı pirinç ya da bulgur pilavı 15 gram karbonhidrat içerir. Pirinç pilavı kan şekerini hızlı yükseltir çünkü glisemik indeksi yüksektir. Bulgur pilavı yediğinizde ise kan şekeriniz daha yavaş yükselir çünkü glisemik indeksi düşüktür.
Diğer önemli nokta yiyeceğiniz ekmek dilimli ekmek vs değilse yani lavaş, tandır ekmeği vb ekmek formatındaysa ve yanınızda tartı varsa tartın tart ağırlığına göre karbonhidrat hesaplamasını yapın. Ya da göz kararı bir dilim ekmeğin büyüklüğü ve kalınlığına göre miktarı belirleyin.
Tip-1 diyabetli bireylere beslenirken de (avlanmaya çıkmış hayvanları anlatan bir belgeselci gibi hissettim kendimi 🙂 ) kan şekeriniz hızla yükselten yani glisemik indeksi yüksek besinleri sıklıkla tüketmeleri önerilmez.
Bir diyetisyen ya da doktor olmasam da 16 yıldır bir tip-1 diyabetli olarak beyaz ve siyahın arasındaki farkı çok iyi anladım galiba 🙂 Bu bilgiler özellikle yeni tip-1 diyabetli ve yakınlarına ve hatta bu detayları bilmeyenlere gelsin 🙂
Görsel kaynak: https://www.kentlikadin.com/un-kulturu.html
test
Rabia Kalaycı Kınalı Teşekkürler gayet güzel ve açıklayıcı bir anlatım olmuş 🙂
Diyabetim Ben Beğenmenize sevindim 🙂 sevgiler, esra
Çiğdem Erdem esra hanım merhaba,biz de bu ara kepekli pirinç tüketiyoruz.kan şekerimiz de dalgalanma olmuyor.tavsiye ederim.ama aklıma kepekli gıdaların kansızlık yapma olasılığı geliyor,sizce etkiler mi kansızlığı?
diyabetimben.com Çiğdem Hanım Merhaba, Yazının içerisine yazacaktım ama vazgeçtim. Kansızlık ve böbrek fonksiyonlarında sorun olan bireylerin doktorlarına danışması lazım. Kepekli, tahıllı ürünler olumsuz etkileri olabilmekte. Kepekli pirinç tüketiyordum. Yazıda da bahsetmiştim Sevgiler, esra
Bazı fırınlardan tam buğday ya da kepekli ekmek alırken dikkat edin kakao karıştırıyorlar
paketli kepekli ekmeklerin arkasındaki besin değeri tablolarında farklılıklar oluyor. o yüzden tartı ağırlığının yanında onlarada dikkat etmek gerekir yoksa hesap şaşıyor..