Hiperglisemi Esnasında Doğru Ek Doz İnsülin Nasıl Yapılır?
Hiperglisemi, kan şekeri yüksekliği demektir. Kan şekeri yüksekliği anlarında yapılacak ek doz insülin hakkında bilgi vermek istedim.
Ama öncelikle önemli bir not; “Hiperglisemi esnasında hangi hızlı etkili insülini (Apidra, Humalog ya da Novorapid) kullanıyorsanız onu kullanmalısınız. Uzun etkili Lantus ya da Levemir şekeri düşürmek için işe yaramaz.”
IDF ve karbonhidrat / insülin oranı biz tip-1 diyabetliler için oldukça önemlidir. Hiperglisemi esnasındaki ek doğru ek doz uygulamasında ise karbonhidrat / insülin oranı da işimize yarayacağı için bu konu hakkında da bilgi vermek gerekli.
IDF; İnsülin Duyarlılık Faktörü’dür. Yani; 1 ünite hızlı ya da kısa etkili, orta ya da uzun etkili insülinin kan şekerimizi ne kadar düşürdüğünü belirten değer.
Karbonhidrat / İnsülin Oranı; Aldığımız karbonhidrat miktarı için ne kadar insülin yapmamız gerektiğini belirtir.
İDF Hesaplaması
IDF hesaplanırken 1500-1800 Kuralı ile hesaplanır. Yani günlük toplam hızlı ya da kısa, orta ya da uzun etkili insülinlerimizi 1500 ya da 1800 değerine böldüğümüzde ortaya çıkan değer IDF değeridir.
Çocuklarda 1500/günlük toplam insülin miktarı, yetişkinlerde ise 1700/günlük toplam insülin miktarı bize yaklaşık olarak IDF oranını verir.
Biz hesaplamalarımızda daha ortalama bir değer elde edebilmek için 1700 ile çalışalım.
Mesela günlük toplam yaptığımız insülin miktarı 35 ünite olsun. 1700 (sabit değer)/35 ünite yaptığımızda 48,5 gibi bir değer çıkıyor. Yuvarlayarak bu değeri 50 alabiliriz. Yani 1 ünite insülin yaptığımızda kan şekerimiz 50 mg/dL düşecek.
Özellikle kan şekeri yüksekliklerinde kaç ünite insülin yapmamızın cevabı IDF değerimizdedir.
Karbonhidrat/İnsülin Oranı Hesaplaması
Bu oranın hesaplanması için ise kullanılacak sabit değer 500. Sabit değer olan 500’ü yine günlük toplam insülin değerine bölüyoruz. Yani; 500/35=14,2 çıkar. Yuvarlar ve 15 alırsak, her 15 gram karbonhidrat için 1 ünite insülin yapmamız gerekmektedir. Matematiksel olarak bir sonuca ulaşsak da KH/İnsülin Oranını bu şekilde bulduğumuzda bize sadece ufak bir ışık yakılacaktır. KH/İnsülin Oranı bu kadar kolay hesaplansaydı diyetisyenlere ihtiyaç duymazdık değil mi? Bu sebeple lütfen ve şartlar mümkünse karbonhidrat sayım yöntemini bilen bir diyetisyenin takibinde olun.
Bu arada her öğün için karbonhidrat/insülin oranı değişkenlik gösterecektir. Bu ayarlamaları da gittiğimiz diyetisyenimle daha rahat yapabiliriz.
IDF ve karbonhidrat/insülin oranı hayatımız boyunca hep aynı düzeyde gitmez. Ara periyotlarla düzenli olarak diyetisyene gitmemiz, günlük olarak hazırladığımız yemek, insülin oranları ve kan şekerlerimizi paylaşarak düzenleme yapabiliriz.
Bir örnek ile daha iyi açıklayabiliriz bu durumu;
Yemekten önce kan şekerimiz 200 mg/dL çıksın. Bizim istediğimiz kan şekeri 120 mg/dL. Aradaki fark 80 mg/dL. IDF değerimiz; 1 ünite insülin kan şekerimizi 50 mg/dL düşürüyordu. 80/50=1,6 ünite ek insülin yapmamız gerekiyor. İnsülin kalemi kullanıyorsak 2 üniteye yuvarlayabilirim. Pompa kullanıyorsak sorun yok. Zaten 1,6 ünite pompa ile yapabiliyoruz. Yemekte alacağımız karbonhidrat miktarı da 45 gram olsun. Her 15 gram için 1 ünite insülin yapmamız gerekiyor. Yani 3 ünite insülin yapacağız yemek için. 1,6 ünite ek insülin+3 ünite yemek için insülin=4,6 ünite toplamda yapmamız gereken insülindir.
Eğer kan şekerimiz istediğimiz seviyede yani 120 mg/dL olsaydı o zaman sadece yemek için yaptığımız 3 ünite insülini yapacaktık.
test
esra hanım merhaba
bundan 2 hafta öncesine kadar yatarken şekerim yüksek bile olsa sabaha 105-125 düzeyine çekilirdi
ailemle on günlük bir tatilden döneli 2 gün oldu ve tatil sürecinde de şimdi de sabah açlık şekerim 160 civarında seyrediyor on aydır diyabetim ve dediğim gibi bu on ayda sabah şekerimin 150ı geçmesi bir elin parmaklarını geçmez
şimdi ne oldu da bu durumu yaşıyor olabilirim
bir de nisan ayı ortasına kadar 22 ünite insülinle idare ederken şimdi 31 ünite vuruyorum sanki insülin ihtiyacım gittikçe artıyor bu da beni korkutuyor sanki bu durum durmayacak ve sürekli artacak gibi
bana lütfen yardımcı olun isterseniz daha fazla bilgi de verebilirim
iyi günler
Mert Bey Merhaba,
İnsülin ihtiyacımız hiçbir zaman sabit kalmaz. Dönem dönem, hormonal değişiklikler, yaş vb sebeplerle de değişim olabilir. Sürekli artacak gibi düşünmeyin ama artıyor olması da sizi endişe ettirmesin. Vücudunuzun ihtiyaç duyduğu insülin miktarı neyse onu yapmanız gereklidir.
sevgiler,
[…] bir aralıkta ise insülin duyarlılık faktörü yani İDF değerinize göre (İDF hakkında Hiperglisemi Esnasında Doğru Ek Doz İnsülin linkinden daha fazla bilgi alabilirsiniz.) insülin yapın lütfen. Kan şekerinizi yarım saatte […]
[…] düzenlemeniz gerekiyor. Hipreglisemi anındaysanız yani kan şekeriniz 200 mg/dL üzerindeyse de Hiperglisemi Esnasında Doğru Ek Doz İnsülin başlıklı yazımızda da anlattığımız gibi kan şekerinizi düzenlemeniz […]
peki bişey sorcam karbonhidrat/insülin oranını hesaplarken Emel ÖZER’in kitabında okuduğum ve anladığım kadarıyla aldığın kh/toplam insülin dozu diyor. Sizin dediğiniz gibi ve kitapta yazılan gibi hesapladığımdada arada ciddi fark çıkıyor. Henüz yeni başladımda belki yanlışda anlamış olabilirim diye tereddüt ettim.
Diyabetül Merhaba,
Konuyu tam anlayamadım ama bu yazıda ana konu İDF (insülin duyarlılık faktörü). Karbonhidrat/insülin oranından da biraz bahsetmişim.
Bu oranın hesaplanması için ise kullanılacak sabit değer 500. Sabit değer olan 500’ü yine günlük toplam insülin değerine bölüyoruz. Yani; 500/35 (bu toplam doz örnek doz.) =14,2 çıkar. Yuvarlar ve 15 alırsak, her 15 gram karbonhidrat için 1 ünite insülin yapmamız gerekmektedir.
Emel Özer’in kitabında nasıl yazdığını hatırlamıyorum. Orada nasıl yazıyor. Kitabı bir başkasına hediye ettiğimden bende yok. İsterseniz bana kitap sayfasını mail de atabilirsiniz. esra@diyabetimben.com‘a. Daha doğru yönlendiririm sizi.
sevgiler
telefonumu evde unutmuşum ama size o kısımı yazabilirim..
>” Kahvaltıdan önce kan şekeriniz 100 iken kahvaltıda 45 gr karbonhidrat tükettiniz ve 3 ünite hızlı etkili insülin yaptınız. Kahvaltıya başladıktan 2 saat sonra kan şekerinizi 108 buldunuz. Bu sonuçlara göre hem öğün öncesi hem de öğün sonrası kan şekeriniz hedeflenen değerlerdedir. Birkaç sabah aynı işlemi tekrarladığınızda benzer sonuçlar elde ediyor iseniz K/İ oranını güven içinde hesaplayabiliriz: K/İ=45/3=15
Bu sonuç şöyle açıklanır: Kahvaltı için karbonhidrat/insülin oranı 15tir. Kahvaltıda her 15 gram karbonhidrat alımı için 1 ünite insülin gerekmektedir. 15 gr karbonhidrattan kana geçen şekerin kontrolü 1 ünite insülin ile sağlanmaktadır..” şeklinde yazıyor.
Yani benim sabah açlık kan şekerim 83
3 bolus yapıp 30 Kh aldım
Tokluk kan şekerim 123 çıktı.
30/3=10 şeklinde hesap çıkıyor.
Ama sizin dediğiniz gibi hesaplarsam;
toplam 22.8 ünite alıyorum ben bolus ve bazal dahil.
500/22,8=21,9 yuvarlayarak 22 çıkıyor.
İki hesaplama arasında 12 kh fark oluşuyor.
Diyabetül Tekrar Merhaba,
Sizin gibi düşük dozlar kullananlarda 500/toplam günlük insülin doz miktarı tam sonucu veremiyor. Zaten bu formül genel bir hesaplama ve genel bir teyammül. Öğünler için hesaplamak adına öğün öğün değerlendirmek gerekiyor.
Zaten bu formülle çıkan sonuç her öğünde aynı şekilde uygulayacağız gibi bir sonuca bizi çıkarmamalı. Her öğün için de kh/insülin oranı zaten farklı.
sevgiler
Hocam ben ilk defa insulin kullanicam tahlillerim ilk 280 cikti insulin yazdi doktor 6 unite ve dger kalem 12 unite verdi yani 6 unite 50 degerden 300 dususmu yapiyor yani