Hızlı ve Uzun Etkili İnsülin Doz Ayarlaması Nasıl Yapılır?
Her zaman belirttiğimiz gibi Hızlı ve Uzun Etkili İnsülin ler birbirinden farklıdır.
Kısaca bir hatırlamak gerekirse;
Hızlı Etkili İnsülinler
- Apidra
- Humalog
- Novorapid
Uzun Etkili İnsülinler
- Lantus
- Levemir
Normal şartlarda tip-1 diyabetli olmasaydık vücudumuz da iki tip insülin salgılamakta. Biri yemekler için biri de bazal insülin.
Hızlı etkili insülinler yemek yendikten sonra kanda yükselen şekerin hızlıca düşürülmesini sağlar. Ya da kan şekeriniz yüksek ve şekerinizi normal aralığa getirmek istiyorsunuz; İDF (İnsülin Duyarlılık Faktörü) oranınıza göre ek doz insülin yapmanız gerekir.
Uzun etkili insülinler yani bazal insülinler ise 24 saat süresince kan şekerimizin rölantide gitmesini sağlar.
Hızlı Etkili İnsülinler Ne Zaman İşimize Yarar? Hızlı Etkili İnsülin Ayarları Neye Göre Değiştirilir?
- Hızlı etkili insülinler yukarıda da yazdığım gibi; yemek yendikten sonra kanda yükselen şekerin hızlıca düşürülmesini sağlar. Ya da kan şekeriniz yüksek ve şekerinizi normal aralığa getirmek istediğinizde işe yaramakta.
- Karbonhidrat/insülin oranınıza göre ya da diyetisyenin size verdiği listeye göre beslenip, doktorunuzun önerdiği miktarda insülin yaptınız. Yemek yediniz. Ağzınıza ilk lokmayı attıktan 2 saat sonra kan şekeriniz 170 mg/dL üstü çıktı. O halde yediğiniz yemek ile insülin eşleşmesi doğru değil. Bu durum hep böyle oluyorsa ve size eğitim verildiyse siz ya da doktorunuza durumu anlatarak doz ayarlaması yapmalısınız.
Uzun Etkili İnsülinler Ne Zaman İşimize Yarar? Uzun Etkili İnsülin Ayarları Neye Göre Değiştirilir?
- Uzun etkili insülinler hakkında önemli bilgileri Uzun Etkili İnsülinler Hakkında Önemli Bilgiler başlıklı yazımızda sizlere vermiştik. Okumayanlar tekrar okumalı 🙂
- Uzun etkili insülinler yani bazal insülinler ise kan şekerimizin 24 saat süresince düzgün gitmesine yardımcı olur. Çünkü yemek yiyelim ya da yemeyelim vücudumuz çalışmakta. Ve karaciğer glükoz salgılamakta. Bu noktada kan şekerinin regüle edilmesi bazal insülinlerle olur.
- Sabah kalktığınızda kan şekeriniz yüksek çıkıyorsa, öğle saatlerinde ya da akşam saatlerinde uzun etkili insülin saatine yakın zamanlarda yine kan şekeriniz yüksek gidiyorsa ve beslenmenizde sıkıntı yoksa bu durumda bazal insülininizde sıkıntı olabilir. Yani doz ayarı gerekebilir.
*** İnsülin pompası kullanıyorsanız uzun etkili insülin kullanmıyorsunuzdur. Bu sebeple bazal ayarlarınızda bir sorun olup olmadığını anlamak biraz daha kolay oluyor. Sabah kalktığınızda kan şekeriniz yüksekse ya da düşükse ya da günün herhangi bir saati itibarıyla kan şekeri düşüklüğü ya da yükselişi yaşıyorsanız düşüş ya da yükselişten birkaç saat önceki bazal insülin dozunuzu azaltmak ya da arttırmak gerekecektir.
Özellikle insülin pompası kullanıcılarının sensör teknolojisini kullanarak hangi saatlerde kan şekerinde sorun olduğu kolayca tespit edilebilmekte ve sorun çözülebilmekte.
Tip-1 diyabetliler olarak bizlerin günlük tutmaları, kan şekerimizi, yediklerimizi, içtiğimiz suyu, hareketlerimizi, enfeksiyonel bir durumumuz olup olmadığını not etmemiz önemli. Doktor, hemşire veya diyetisyene gittiğimizde nerede sorun olduğunu uzman kişiler daha iyi anlamakta. Hızlı ve Uzun Etkili İnsülin lerin uzmanlar tarafından değerlendirilmesi de ayrıca önemlidir.
Son olarak, tip-1 diyabet literatürde tek bir isimle anılsa da her tip-1 diyabetlinin tip-1 diyabeti yaşama ve tecrübe etme şekli, insülinleri, insülin dozları, yani her şeyi farklıdır.
Test
esra hanım merhabalar sürekli bacaklarıma insülin yapiyorum kollarıma yaptığımda dışardan bakılınca belli olur diye düşünüyorum bu sebepten sağ bacağım bayağı kötü oldu sertleşti garip bir şekilde.. benim 2 sorum var size.. bu bölgeye hiç iğne yapmasam düzelirmi eskisi gibi olurmu? bu 1. sorum. 2 sorum ise sürekli aynı bölgeye iğne yapmaktan kulak arkalarımda şişlik oluşuyor bu şişliklerin geçmesi için yapabileceğim birşey varmı? bi tedavisi varmı yani.. teşekkürler
Yusuf Bey Merhaba,
Bacağa insülin yapınca kulak arkası nasıl şişiyor anlayamadım.
Tek bir bölgeye insülin yapmak başlı başına iyi değil. Sadece bacak ve kol yok. Göbek, popo da var. Uzun süre yapıldığında o bölgeyi kullanmasanız bile düzelmez. Ya da az biraz düzelir.
Yerinizde olsam her bölgeyi kullanmaya çalışırım.
Sevgiler
Esra hanım merhabalar benım kızım tıp 1 okmeydanında yatış yaptık egıyım aldık vs. Şu an adan z ye herşeyı yapıyoruz gece harıç kan şekerımız duşuyor bende baska bır hastaneye gıttım ve balatı donmınde olabılırsınız dedı gozetımım altında gunduz ınsulın vurmayacaz bakıcaz dedı bır kaç adet ılaç verdı ve bak dedı çok ensışenıyorum
Merhaba,
Balayı döneminde olup olmadığıı anlamak için doktorlarınız testler de yapabilir. İnsülin kesmek yerine testlerle de balayı döneminde olup olmadığı anlaşılır.
Endişe etmeyin. Balayı dönemi hepimizde bir sefere mahsus görülen bir durum. Konuyu tam netleştirdikten sonra siz de rahatlarsınız.
sevgiler
Esra hanim benim kol ve bacaklarimda çökme oluyordu önce şişiyor sonra morariyordu insülin kullandığım bölgeler. Daha sonra eczacim 4 mmlik iğne ucu verdi onunla da yine şişlikler oluyordu sadece gobegimde sıkıntı olusmadigi için 3 yıldır gobegimden alıyorum insulini. Kas egzersizi yaparak kollarimi ve bacaklarimi eski haline getirebildim. Sismesini nasıl engelleyebilirim? Ay böyle bi sitenin varlığı beni çok mutlu etti iyiki varsınız
Merhaba Topal Karınca,
Sürekli aynı yerden insülin yapmıyor olmanız lazım. 3 yıldır göbekten yapıyor olmanız iyi değil. Bu şişlikler sürekli aynı bölgeden insülin yaptığınız için oluyor. Bunu engellemek için de hem bölge değişimi hem de bölge içi yer değişimi.
Güzel cümleleriniz içinse ayrıca teşekkürler.
sevgiler,
ben kara cemal ınsulunnum cok dusuyor bunu aksamları sekız mılım vursam ne olur
Esra hanım merhaba,
10 ay önce diabet teşhisi konuldu. ilk başta levemir kullandım ama sonra başka dr. tojueo önerdi.
ben toujeo kullanıyorum bu insülini verdiğiniz örneklerde hiç görmedim hangi sınıfa giriyor?
Selam,
O da uzun etkili insülin ama eski alışkanlıklardan ötürü yazmak hiç aklıma gelmiyor 🙂
sevgiler
Merhaba hocam babam günde 3*14 novarapid gece 30 luk Levemir uyguluyor,sabah birde jardians içiyor sadece sabah tokluk şekeri 250-290 arası çıkıyor yemesine çok dikkat etmesine rağmen,diğer öğünlerde şekeri hep normal 100-180 arası ama sabah yokluğu hep yüksek .sabah açlığı 100-130 çıkıyor,neden olabilir acaba ve ne yapabiliriz