Bu yazıyı oldukça dikkatli okumanızı istiyorum. Her bir cümlesinde önemli detayları bulacaksınız.
Geçtiğimiz hafta regli dönemindeydim. Ve normalde bu tarz zamanlarda CGMS takmayı pek uygun bulmasam da yine sonuçları görünce iyi ki de taktırmışım dedim.
CGMS’i artık tanıyor olmalısınız ama yine de buradan tekrar yazıyorum. Sürekli Glükoz Ölçüm Sensörü bu cihaz. Adı iPro. Pinpon topunun yarı büyüklüğünde ve 4 saniyede bir yaptığı ölçümlerle kan şekeri değerinizi hafızasına kayıt ediyor. Bu 4 saniye ölçümlerini ise 5 dakikada bir toplayarak ortalamasını alıyor ve sonucu grafikte gösteriyor. 7 gün boyunca banyoda ya da günün her saatinde vücudunuza takılı oluyor. Çıkan sonuçlar vesilesi ile de özellikle gece uykudayken kan şekerimiz ne durumda ve bazallar yetiyor mu yetmiyor mu noktasında hem kendimizi daha iyi görmüş oluyoruz hem de insülin düzeylerimizi çıkan sonuçlara göre daha iyi ayarlayabiliyoruz.
Maalesef benim CGMS sonuçlarım oldukça kötü çıktı. Bu 7 günlük sürede 3 gün regli dönemiyle 4 gün de normal geçti ama bu kadar iniş çıkışlar ise beni benden aldı.
Özellikle gece 02:00-06:00 saatleri arasında kan şekerim 40-50 mg/dL seviyesinde gidiyormuş. Ve ben gece hiç ama hiç can havliyle hipoglisemi sebebiyle kalkmadım. Ki beyin ve vücut hipoglisemiye tepki vermeli ve kaldırmalı.
Aynı zamanda yemek sonrası ve gün içerisinde yüksek bir şekilde devam eden kan şekeri değerlerim. Ben uzun zamandır düşük karbonhidratla besleniyorum. Nesil Hanım ile kaç kez konuştuk bu konuyu bir bilseniz. Bana bu kadar az karbonhidrat tüketirsem kan şekerimde oluşacak düzensizliklerden bahsetmişti ama ben yine de dinlemek değil bence doğru olanı denemek istemiştim.
Düşük karbonhidratla beslenmek istememin sebebi şuydu; vücuduma şekere dönüşebilecek besinleri ne kadar az sokarsam kan şekeri o kadar regüle halde tutarım düşüncesiydi. Ancak maalesef bazı günler her şey yolundayken bazı günler ise olmuyordu. Bunu sebebini Nesil Hanım şöyle anlattı; ‘Bildiğiniz üzere pankreasta 2 tip hücre var. Betalar insülin üretirken alfa hücreleri tam tersi glükagon üretiyor. Yani betalar şekeri düşürürken alfalar da şeker çok düşmesin diye glükagon üretiyor. Bu sistem tip-1 diyabetli olmayan bireyler harika işlerken biz tip-1 diyabetlilerde işlemiyor. Alfalar bazen kan şekerimiz düşük giderken glükagonu adam akıllı üretip kana gönderirken, bazen daha fazla gönderiyor. Ve dolayısıyla kan şekerimiz beklediğimizden fazla yükseliyor. Bu sebeple vücudumuzu uzun süreli aç bırakmamalıyız. Ve vücudumuzda şekere dönüşebilecek besinleri bize göre normalden az almamalıyız ki bu sistem daha doğru çalışsın.’
Ben bunu inanın bu kadar detaylı bilmiyordum. Ara sıra oluşan saçma sapan yükseklikleri böylece daha iyi adreslemiş olduk.
Ayrıca insülin pompasında bolus sihirbazı menüsünü kullanma konusunda bazı noktalara dikkatimi çekti. Bolus sihirbazının ne olduğunu pompa kullanıcıları bilir. İnsülin pompasına günün belli saatlerinde ne kadar karbonhidrat alırsak alacağımız karbonhidrata miktarına göre yapılacak insülin miktarı kayıt edilir. Yemek öncesinde glükometremizden kan şekerimi ölçeriz. İnsülin pompasına önce kan şekerini girer ve ACT tuşuna basarız. Sonra yiyeceğimiz besinin karbonhidrat miktarını gireriz ve yine ACT’ye basarız. Çıkan son ekranda bize pompadan ne kadar insülin gideceği gösterilir. Yine ACT’ye basarsak insülin gitmeye başlar. Ben hep böyle yaptım. Ancak yapılan bazı çalışmalar göstermiş ki bolus sihirbazını kullananların yemek sonrası kan şekerleri kullanmayanlara göre daha dalgalı. Bu sebeple biz bolus sihirbası menüsünü kapadık. Günde sadece 3 ana öğünde alacağım karbonhidrat miktarı ve dolayısıyla insülin miktarı sabit olduğunda bu insülini pompama manuel gireceğim.
Ancak eğer kan şekerim yemek öncesinde yüksekse kan şekerimi 110 mg/dL’ye düşürmek için önce düzeltme bolusumu hesaplayacağım, sonra yemek için yapılacak bolusu ve ikisini toplayıp pompaya ben gireceğim ve pompadan insülini göndereceğim. Ki bildiğiniz üzere pompamıza bir de İDF değeri girilir. Buna İnsülin Duyarlılık Faktörü denir. 1 ünite insülinin kan şekerimizi ne kadar düşürdüğünü gösteren bir değerdir. Ama pompaya kayıtlı olan bu değer ile kan şekerimiz yüksekken ek doz insülin gönderdiğimizde bazen doğru dozda insülin vücudumuza gitmemekteymiş. Bu da pompa kullanıcısı tip-1 diyabetlilerde yapılan gözlemler neticesinde ortaya çıkmış. Ben bu vesile ile de bu düzeltmeleri de kendim hesaplayıp kendim gireceğim.
Bir de geceleri eğer kan şekeri yüksek gidiyorsa ve düşürmek için ek doz insülin yapacaksak bunu da manuel hesaplayıp göndermemiz lazım. Ancak bu sefer kan şekerimizi düşürmemiz gereken hedef 110 mg/dL değil 180 mg/dL olmalı. Bunun sebebi gece devreye giren hormonlarımızın ve yaptığımız ek dozun etkisiyle kan şekerimiz daha da düşmesin. Bu durum bir yetişkinler için geçerli. İnanın bunu yeni öğrendim 🙂 Her gün yeni şeyler öğreniyoruz. Ben de Eşref’e öğrettim böylece 🙂
Tam tersini düşünelim şimdi. Kan şekerimiz düşük. Genelde herkes sadece meyve suyu ile yükseltmeye çalışır. Yooook. Olmazzz. Yanında lif içeren bir şeyler daha yemek lazım. Çok tahıllı bir dilim ekmek gibi. Yoksa sadece meyve suyuna bırakırsak bu işi kısa süreli yükseklikten sonra kan şekeri tekrar düşüşe geçer.
Bu konuyla ilgili son olayı da anlatayım da kapatayım konuyu 🙂 Ben ve Eşref genelde gece yatmadan önce kan şekerimi 80-90 civarında gördüysek 1 çay bardağı vişne suyu içerim. Bakın 1 su bardağı. 1 çay bardağı 🙂 Her zaman standarttır. Ama 80-90 iken neden meyve suyu içiyorum inanın bilmiyorum. Yeterli geleceğini düşünüyorum galiba 🙂 Nesil Hanım ile dün akşam bu olaya çoook güldük. Eğer böyle bir durumda 1 elma, 1 dilim ekmek ve süt vb şeyler tüketirsek daha doğru ilerlemiş oluruz. Yoksa meyve suyu ile gereksiz yere kan şekeri yüksekliği ve sonrasında da düşüşü kendimize yaşatmış oluruz.
Beslenme şeklimizde ise maalesef her şeyi bilsek ama bazı ufak hatalarımız da olmuyor değil. Bu aralar her akşam Maraş Usulü Cornetto tüketiyorum. Bu arada Maraş Usulü 37 gr KH içeriyor. Ben akşam yemeğinden sonraki ara öğünümde 30 gr KH alıyorum normalde. Ama nedense 37 gr KH içerene dondurmayı yerken pompama 37 gr KH girip insülini ona göre gönderiyorum. Aslında 7 gr KH için ek doz göndermek lazım. Çünkü zaten benim bazallar 30 gr KH’lık ara öğüne göre ayarlı. Bu hatayı Nesil Hanım söyleyince dondum kaldım 🙂 Kendime kızdım 🙂
Diğer bir konu ise yayma bolus sistemi. İnsülin pompasında iki farklı yayma sistemi var. Yağlı ve/veya bol proteinli bir öğün tüketeceksek genelde yayma bolus kullanırız. Çünkü kan şekerimiz 3-4 saat sonra yükselişe geçer. Örneğin hesaplamamızı yaptık. Toplamda 5 ünite insülin yapacağız. Pompaya diyoruz ki; 4 ünitesini hemen gönder, 1 ünitesini ise 2 saat sonra yap. Ben normalde yaymayı böyle yapıyordum. Ancak yine deneyimlere göre aslına böyle değil de farklı bir sistem ile yayma yapılsa daha iyi oluyor. Örneğin toplam KH oranına göre yine 5 ünite insülin yapılacak. O 5 ünitenin tamamını aynı anda pompadan gönderiyoruz. 5 ünitenin % 20’sini alıyoruz. 1 ünite eder. O 1 üniteyi, 5 ünitenin pompadan deri altına gidişi bittikten sonra 2 saate değil 3 saate yayıyoruz. Yani aslında toplamda vücudumuza 5 değil 6 ünite insülin gitmiş olacak.
Bunu neden böyle yapıyoruz? Çünkü 5 ünitelik KH tüketiyoruz. O 5 ünitenin aslında hemen gitmesi lazım. Bir miktar insülini de, ki bu yapılan insülinin % 20’si gibi bir değer, onu da ayrıca gönderirsek 3-4 sonra yükselen kan şekerini daha iyi regüle edebileceğiz. Bu da benim için yeni bir bilgiydi.
Son olarak ise uyku saatiyle ilgili. Ben hafta sonu öğlene doğru kalkıyorum. 12 gibi. Gece de 1-2 gibi yatıyorum. Rahatlıkla 10 saat uykuda kalıyorum. Pompa kullanıcısı olsak bile maalesef 8 saatten fazla uyursak hipoglisemi kaçınılmaz oluyor. Bu sebeple ya hafta sonuna özel bir bazal ayarı yapıp daha fazla uyuyacağız ya da daha sağlıklı olmak için 8 saatten fazla yatmayacağız ve boşa hipoglisemi yaşamayacağız 🙂
Bu yazıda baya baya önemli ipuçları verdim. İnanın çoğunu da ben yeni öğrendim.
Önemli bilgiler ayrıntılarda gizli oluyor. Umarım hep beraber birbirimizi bu tarz yazılarımızla geliştirmeye devam ederiz 🙂
Bu yazımın resmi ise çıkan CGMS sonucumun hepsinin bir arada olduğu grafik. Her bir renk farklı bir günü simgeliyor. CGMS halen takılı. Regli etkisi olmadan kan şekerim nasıl gidiyor görmeye ve izlemeye devam ediyoruz 🙂
Esra Hanım,
Çok faydalı bilgiler ve aklımıza bile gelmeyecek detaylar paylaşmışsınız, çok teşekkürler.
Sevgiler,
Ezgi
5 Ekim ne olmuş öyle 400 ü geçmiş sanırım.
Ünsal Bey,
Tam net hatırlamıyorum maalesef. Ama kan şekerim sabah kalktığımda çok düşüktü. Kan şekerim rebound yapmış galiba. Bir de kan şekerim normale döndükten sonra hiç ölçmedim 4-5 saat. Düşünün yaptığım hatayı.
Ama CGMS kayıt etmiş ve sıkıntıları görmüş olduk.
sevgiler
” Ancak bu sefer kan şekerimizi düşürmemiz gereken hedef 110 mg/dL değik 180 mg/dL olmalı. Bunun sebebi gece devreye giren hormonlarımız etkisiyle kan şekerimiz daha da düşmesin.”
Hormonların etkisi ile kan şekeri düşüyor mu, yükseliyor mu? Biz Kadir’de sabah ki değerlerin beklenenin üstünde çıkmasını büyüme hormonlarına bağlamaktaydık. Yada gribal enfeksiyon varsa yüksek çıkmaktadır. Yanlış mı yapıyoruz?
Eşhan Bey,
Gelişmekte olan çocuklarda durum farklı. Gece büyüme hormonu devreye girdiği için yükseliyor. Bu durum yetişkinler için geçerli. Hemen bu cümleye bunu ekleyim de yanlış anlaşılma olmasın.
sevgiler
Esra Hanım merhaba,
Gökkuşağı gibi olan resme bakıyorum da, en sevdiğim renk noktalı noktalı giden koyu yeşil oldu. 🙂
Anlamaya çalıştığım kadarıyla da size en az sorun çıkaran da o olmuş;)
Siz bile bu bilgileri yeni yeni öğrendiniz demek.Bunu tüm yazıda görmek mümkün her paragrafın sonunda şaşırdığınızı vurguluyorsunuz.
Siz 1 öğrendiyseniz ben 100 öğrendim gibi bişey, yada öğrenmeye çalıştık diyelim.
Biz de bu akşam saat 7’de Voleybol maçına gidicez, çıkışında şu Maraş Usulü Cornetto’nun tadına bakalım bakalım nasıl bişeymiş. 🙂
Hatice Hanım,
Noktalı giden yer ortalama 🙂 Haberiniz olsun.
Öğrenen insan olmaya mecburen devam ediyoruz. Bazı detayları inanın yeni öğrendim. Ya da bazılarını biliyordum ama birinin bana hatırlatması lazımdı.
Vallahi Maraş Usulü Cornetto bugünlerde candır 🙂 Ama akşam yemeyi bıraktım. Bırakalı 2 tam gün oldu 🙂 Yemek istersem öğleden sonraki ara öğünde yiyeceğim 🙂
sevgiler
Anladım.
Sonuçlarınızda günde 288 ölçme işlemi görülmekte. Sanırım 4 saniyede değil de 5 dakikada bir ölçüm yapılmakta.
Eşhan Bey,
4 saniyede 1 ölçüm yapıyor ama her 5 dakikada 1 kez 5 dakika içerisindeki tüm 4 saniyelerin ortalamasını alarak sonucu gösteriyor. Bu kısmı da düzelttim ki okuyanlar doğru anlasın.
sevgiler
Bunu begendim bak, Roman tadında okudum valla çok teşekkürler Ablam 😉 😉
Haluk Merhaba,
Okumak önemli değil. Anlamak ve kendimizde de hatalar varsa düzeltmektir asıl mesele 🙂
sevgiler
Hemende vur lafı 🙂 Saygılar
Ben yayma bolus sistemini biliyordum ve sürekli kullanıyordum, fakat bolus sihirbazini hiç kullanmadım.
merhabalar bu cihazi bizde alabiliyomuyuz ablacim cok guzel bi imkan bu ve verdigin bilgiler cok guzel
Fatma Merhaba,
Medtronic takıyor. 90 TL’ye 7 gün taktırıp, raporlarını alabiliyorsun.
sevgiler
aynen akıcı bı yazı olmu tesekkurler 🙂
Eşhan Bey Merhaba,
kafanızı karıştıran durumu daha iyi açıklamak açısından yazmak istedim…
ilk bilgi olarak gece uykuda insülin karşıtı hormonların salgısı artar… buna ilaveten gece yatarken 100mg/dl altında kan şekeri gördüğünüzde ek besin alarak uykuya geçmelisiniz ve gece 3 ölçümünüzde de 100mg/dl altında kan şekeriniz olmamalı.
eğer gece ek doz yapacaksanız gece yatmadan ara öğün aldığınız için düzeltmede açlık hedefi olan 110 mg/dl’i değil,tokluk kan şekeri olan 180 mg/dl hedef almalısınız.Sonuçta açlık kan şekerine bakmamış oluyorsunuz (gece yatmadan 2 saat önce son ara öğününüzü aldığınız için)
neden derseniz 110 hedeflediğinizde kan şekerinizde düşme başlayacak ve gece 3 de salgılanan diğer insülin karşıtı hormonlar ile kan şekerinde hızlı bir yükselme olacak…Yani kan şekerini düşüreyim derken önce hızlı düşüş ardından hızlı yükseliş olacak…
insülin tersi olarak salgılanan hormonlar (kortizol,büyüme hormonu) ve tabiki bildiğimiz glikagon büyüme çağındaki ani dalgalanmaların bir çoğu büyüme hormonuyla ilgili, doğru karbonhidrat sayımı,sağlıklı beslenme,doğru ve zamanında ek doz yapabilme bu ani elimizde olmayan dalgalanmaları en aza indirmek açısından önemli…
sevgiler
“Bunun 2 sebebi var. Biri gece devreye giren hormonlarımızın ve ikincisi ise yaptığımız ek dozun etkisiyle kan şekerimiz daha da düşmesin.”
burada Esra hanım aslında yukarıda yazdığımı anlatmak istemiş… aslında cümleyi şöyle okumalısınız.
1)gece devreye giren hormonlarımız (ilk ksım)
2)yaptığımız ek dozun etkisiyle şekerin daha da düşmesi (ve bağlacından sonraki ikinci kısım)
gece fazladan girilen ek doz kan şekerinde hızlı bir düşüş yapar ve gece salgılanan hormonlar ile kan şekeri hızlı bir yükseliş başlar
3 aylık sonuçlarımı aldım hcb yi 12.2 den 7,2 ye düşürmeyi başarmışım sizin sayenizde herşey sizin her bilgi için teşekürler bu aleti bende taktırcam :)))
Elif Merhaba,
Hep beraber daha doğru bilgiye daha yakın olacağız. Ve böylece daha iyi yönetebileceğiz tip-1 diyabetimizi.
Bizim tek yaptığımız tecrübelerimizi paylaşmak oluyor. Ancak asıl başarıyı sen yakalamışsın 🙂 Tebrik ediyorum seni.
Sevgiler
teşekkür ederim ablacım bunu bende istiorum taktırmayı sonucundan ne kadar korksamda:))))
Esra hanım
Aranıza yeni yeni katılmaya çalışıyorum 26.10 toplantısı dolayısıyla sitenizi ögrendim
ben sensörü 3 yıldır sürekli kullanıyorum. ancak 3/1 sürekli sorun yaşıyorum medtronic le defalarca konuşmama rağmen olmuyor eğer sensör yüksek sinyal değeriyle başlarsa 6 gün kullanabiliyorum yoksa 3. gün sinyal değeri 10 un altına düşüyor şeker 40 diyor ancak parmak tan ölçüyorsun 150 çıkıyor bu işin bir ortasını bulamadım.
Sensör çok yağlı yumuşak bölgelerde doğru olmadığını gördüm (karın bölgesi çok kötü) yanlarım veya kol arkaları omuz altı veya bel arkası daha başarılı
sensör yerleri veya farklı bir yöntem bulanlardan bilgi almak isterim
Açıklamalarınız için çok teşekkür ederim
Merhabalar
Bizde yaklaşık 1,5 yıldır sensör kullanıyoruz. 1 yıl çok iyi gitti. Yaklaşık 6 aydır Memduh beyle aynı sorunları yaşıyoruz. Medtronic yetkililerinden sorunu çözecek bir yanıt alamıyoruz maalesef. Örneğin kalibrasyon hataları ile başımız dertte. iki sensörün biri neredeyse ikinci günden sorun çıkarmaya başlıyor. İnternetteki forumlardan öğrenebildiğim ve “data table” dan anlayabildiğim kadarıyla “sensör durumu” alanında yer alan “sensör sinyal değeri” çok önemli. Çoğunlukla kalibre ettiğimiz kan şekeri değeri o andaki “sensör sinyal değeri” nin 10 katından fazla ise “kalibrasyon hatası” ile karşılaşıyoruz. Forumlarda kalibre etmeden önce, “sensör sinyal değeri”ne bakmamızı, kan şekeri değeri “sensör sinyal değeri”nin 5-9 katı aralığında ise kalibre etmemizin daha doğru sonuçlar vereceğini öneriyor. Aksi takdirde kalibrasyon hatası ve hatalı ölçümlerle karşılaşma olasılığının çok yüksek olduğunu ifade ediyorlar. Mesela; sensör sinyal değeri 20 ise ve o andaki kan şekeri 100-180 aralığı dışında ise kalibre ETMEMENİN ve sensörü sessize alıp 1-2 saat sonra, kan şekerinin daha stabil ve daha doğru bir değerde olduğu bir zamanda şansımızı tekrar denemenin daha doğru olduğunu öğrendim.
Ne de olsa “damdan düşenin halinden, damdan düşen anlar”. Bilgi ve tecrübe paylaşımları için teşekkür ederim.
Yasin Bey Merhaba,
Düşünceleriniz ve paylaşımınız için teşekkür ederim. Ancak sensörlü insülin pompasının verdiği değerleri ile sadece Enlite iPro sensörü sadece genel durumu görmek için takınca iki sistem de farklı çalışıyor. Ve de hata riski minimize oluyor. Bu benim deneyimlerimden elde ettiğim düşüncem.
Ben aslında bu yazıda özellikle glükometre sonuçlarına güvenmediğimi vurgulamak istemiştim. Maalesef glükometre ile ölçülen kan şekeri değerleri ile iPronun ölçtüğü ve grafikten takip ederek ölçtüğümüz değerler arasında önemli farklar var. Ben zaten ara sıra da olsa ve özellikle hiperglisemi anlarında glükometrenin doğru ölçmediğini savunuyorum. Bu sebeple de iPro ve glükometre ölçümlerini karşılaştırınca glükometreyi hatalı buluyorum.
Ancak sizin bahsettiğiniz gibi iPro kullanımı bence oldukça dikkat ve meziyet gerektiriyor. Yanlış kalibre edince sapıtıyor. Ya da benim yaşadığım gibi sensör sinyal değeri düşük olunda sürekli hipoglisemi hatası almaya başlıyorsunuz.
Bu sensör konusunu adam akıllı araştırıp ve Medtronic yetkilileri tartışıp gereken detaylı blog üzerinden vermeye çalışacağım.
sevgiler
Esra hanım ,Nesil hanım merhaba,
Bı ıpro cihazı sürekli şeker takibi yapmak için kullanabiliyormuyuz?
Birde sunu paylaşmak istedim;biz Arda nın akşam 21:30yada 22:00 de ara öğününü veriyoruz 20cho olarak.
Cok deneyimledim eğer gece ara öğününden sonra 140-150 civarında yatıyorsa gece 03:00 ölçümü 180 -190 civarında oluyor.
Eğer 170-180 civarında yAtıyorsa gece03:00 de 230-250civarı oluyor.
Önceleri gece 250mg cıkınca hemen araya girerdim bu seferde sabaha kadar nöbet:((bu kez de yukseltmeye çalışıyordum.
Artık 250 nın üstüne çıkmadıkça araya girmiyorum çünkü 250 ise sabah 190 ile uyanıyor.
Esra. Hanım birde gerçekten almamız gerekenden daha az cho alınca çok sapmalar yasamıstık ilk zamanlar.
Sevgiler selamlar
Dilek Hanım Merhaba,
iPro’nun iki farklı formu var. Birisi pinpon topunun yarı büyüklüğünde olan ama çıkan kan şekeri sonuçlarının görülemeyeceği. Diğeri ise yine insülin pompası formunda olan. iPro’dan gelen sonuçlar insülin pompası formundaki cihazın ekranında görünüyor.
Bu tarz cihazlar özellikle kan şekeri ölçmediğimiz zamanlarda kan şekerimizin nasıl gitiğine dair bize ışık olurken insülin dozlarımıza nasıl müdahale etmemiz gerektiğine yarıyor.
sevgiler