Tip-1 Diyabet ve Malulen Emeklilik

Tip-1 Diyabet ve Malulen Emeklilik

Bloğumuzda diyabetliler (şeker hastalığı) için özürlü ya da engelli raporuna ‘öncelikli raporu’ diyoruz. Çünkü bu rapor birçok konuda hayatımızı kolaylaştıyor ve bizi diğerlerinden farklı kılıyor. İsim babası Kayseri’den İlker Bey’dir.  Hanginiz % 40 Özürlü Raporuna Sahip? yazısının yorumlarından ‘öncelikli raporu’ isminin nasıl çıktığını görebilirsiniz.

Hepinizin bildiği üzere diyabeti olan bireyler de malulen emeklilik kapsamında yeni yasa ile gündeme alınmıştı. 2013 yılının son çeyreğinde yasada gerekli düzenleme yapılmıştı. Böylece artık diyabet de malülen emeklilik kapsamında değerlendirilebilecektir.

Bu konuyu bloğumuzda Malulen Emeklilik Şartlarında Son Durum yazımızda sizlerle de paylaşmıştık. Yeni yasa ile organ nakli ve kronik hastalığı olan kişiler de malulen emekli olabilecek.

Sizlere genel olarak malulen emeklilik ve ‘öncelikli’=engelli emekliliği hakkında gerekli bilgileri  veriyor olacağız. Bu konuda tecrübeleri olan arkadaşlarımız varsa bizlerle her zamanki gibi paylaşabilirler.

Malulen Emeklilik ile Öncelikli=Engelli Emekliliği Arasındaki Farklar

Öncelikli=Engelli bireylerin çoğu bu konuda yanılgıya düşmekte ve öncelikli=engelli emekliliği ile malulen emekliliği karıştırmaktadır.

Malulen emeklilik kişinin iş kazası veya meslek hastalığı sonucu çalışma iş gücü kaybını en az % 60 oranından kaybetme halidir. Burada asıl nokta kişinin çalışamayacak derecede malül olmasıdır. Malülen emekli olan kişi  engelli emekliliğinde ise maluliyet derecesinde engelli olmayıp yetkili hastaneden sağlık kurulu raporu alarak engel derecesinin tespit edilmesidir. Yani % 65 engel derecesi alan kişi ben malülen emekli olurum diyemez bunu SGK’nın malüliyet yönünden inceleyip yeniden iş gücü kayıp oranı belirlemesi ve “Malül”dür onayı vermesi gerekmektedir.

Özürlü Raporu’na Göre Tüm Vücut Fonksiyon Kaybı Oranı % 60’dan Fazla Olduğu Halde, Malulen Emekli Olamama

Özürlü sağlık kurulu raporlarında kullanılan ölçüt ve sınıflandırmalar farklıdır. Özürlü Raporlarında Tüm Hastalıklar birleştirilerek (Balthazard formülü) Tüm Vücüt Fonksiyon Kaybı Oranı belirlenir.  Malulen emekli olmak isteyen sigortalılar için Çalışma Gücü Ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği uygulanır. Söz konusu Yönetmelik ekinde belirtilen hastalıklardan birden fazlası mevcut ise, değerlendirmede en ağır olan hastalık dikkate alınır. Hastalıklar birleştirilmez.

Malulen Emekli Olan Kişiyle Engelli Emeklisi Arasında Maaş Farkı Var Mı?

Bu iki emeklilik türünde emekli maaşı açısından aralarında bariz bir fark yoktur. Yalnız kişinin iş hayatı boyunca yatan primleri tavandan olursa o zaman belirgin bir fark olacaktır. Asgari ücretten primi yatan kişiler için emeklilik maaş farkı çok küçük bir rakam olacaktır.

Malulen Emekli Olan Kişi Çalışabilir Mi?

Malulen emekli olan kişi çalışmak istiyorsa malül maaşını kestirmek suretiyle çalışabilir. Diğer türlü hem malülen emekli olup hemde çalışamaz. Engelli erken emeklisi olan kişi ise SGK’ya Sosyal Güvenlik Destekleme Primi yatırmak suretiyle çalışabilir.

Malülen Emeklilik Koşulları Nelerdir?

• 5510 sayılı kanunun 25. maddesine göre malul sayılmak.
• En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,
• Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan veya işyerini kapattıktan veya devrettikten sonra Kurumdan yazılı istekte bulunması,

Ömcelikli=Engelli Emekliliği Şartları Nelerdir?

5510 sayılı kanunun yürürlüğe girdiği 01.10.2008 tarihinden sonra işe başlayan engelliler Devletin belirlediği yetkili bir hastaneden, kademeli engelli emekliliği şartlarına göre emeklilik tarihi itibariyle % 40 ve üzeri engelli raporuna sahip olmak koşuluyla erken emekli olabilmektedirler.

Engel derecesi ve işe giriş tarihleri itibariyle engellilerin erken emeklilik tarihleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Ek olarak şu ayrıntıda önemli 01.10.2008’den önce işe başlamış engelliler Maliye’den vergi indirimi almak koşuluyla emekli edilmektedirler. 01.10.2008 tarihinden önce işe başlayanlar için Maliyeden vergi indirim hakkını bir defaya mahsus almış olan engelli kişiden tekrar rapor istenmemektedir. 01.10.2008 tarihinden sonra işe başlayan engelliler her durumda engelli erken emeklilik tarihi geldiğinde yeniden hastaneye sevk edilerek engel derecesi belirlenmekte ve buradan alacağı engel derecesine göre emekli olacaklardır.

Malulen Emekli Olma Şartları Nelerdir ve Nereye Nasıl Müracaat Edilir?

Malulen emeklilik için ‘öncelikli’=özür=engelli oranları %40-59 arası, %60-79 arası veya %80 ve üzeri yaşanılmış olması gerekmektedir. Bu oranlara göre sigortalı prim gün sayıları değişmekte ve emeklilik yaşı ile birlikte gün sayılarının da değişimi söz konusudur. Eğer siz de bu oranlar arasında iseniz yapmanız gereken bağlı bulunduğunuz ile giderek gerekli evraklarla birlikte dilekçe ile başvurmanız gerekmektedir. Malulen emeklilik şartları için gerekli başvuru sonuçlarını ise; ister SGK il müdürlüklerinden isterseniz de SGK’nın İnternet sitesinden sorgulama yaparak yapabilirsiniz. SGK’nın internet sitesinde malulen emeklilik sorgulamaya girerek TC kimlik numaranız ile birlikte sorgulama yaparak sorgulama sonunda emeklilik hakkının kazanılıp kazanılmadığı belli olacaktır.

Başvuruları Sonucu “Maluliyetleri Reddedilen” Sigortalılar

Kurum sağlık kurullarından red kararı almış olan sigortalılar dosyalarının bir kez de Yüksek     Sağlık Kurulunda incelenmesini talep edebilirler. Yüksek Sağlık Kurulu hastayı muayene etmez ancak karar verilen raporlar üzerinden tekrar branş uzmanı görüşleri alarak değerlendirme yapar.

(Yardımcı kaynaklar: ssksorgulama.info.tr, sgk.gov.tr, engelliler.web.tr Görsel Kaynak: memurlar.net)

Konuyla İlgili Benzer Yazılar

Diyabet ve Malulen Emeklilik

Malulen Emeklilik Kapsamı Genişletildi