Ülkemizde 18.000 bin civarında Tip 1 diyabetli çocuk bulunmakta ve bunların büyük çoğunluğu ülkemizin her bölgesine dağılmış 50 dolayındaki Çocuk Endokrin Merkezleri tarafından izlenmektedir. Son yıllarda diyabetli çocukların sosyal güvence kapsamı, bakım ve eğitimindeki ilerlemelere rağmen diyabetli çocukların yüzde 33’ünün HbA1c’si kötü kontrol sınırı olan yüzde 9’dan yüksektir.
Çocuk Endokrinoloji ve Diyabet Derneği içindeki “Çocuk Diyabet Grubu” tarafından Ulusal Diyabet Programı 2015-2020’de belirtilen hedeflerin gerçekleşmesi için Sağlık Bakanlığı ile işbirliği halinde “ Okulda Diyabet Programı”, “ Çocuklarda Diyabet Sıklığı ve Ulusal Kayıt Sistemi”, “Çocuk Diyabeti Eğitici Rehberi”, “Diyabetli Çocuk Kamplarının/Yaz Okullarının Yaygınlaştırılması”, “Çocuk Diyabet Ekibi Kursları”, “Diyabetli Çocukların Erişkin Kliniklerine Geçişi İçin Ulusal Rehber”, “Okul Kantinlerinin İyileştirilmesi”, “Çocuklarda Diyabet Farkındalık Kamu Spotu” gibi konularda çalışmalar yapılmaktadır.
Ülkemizde çocuk diyabet bakımı çalışmalarını iyileştirmek, diyabetlilerin sorunsuz ve başarılı bir yaşam sürmeleri için gerekli destekleri tartışmak amacıyla çocuk ve erişkin diyabet ekibi üyeleri, Sosyal Güvenlik Kurumu ve Sağlık Bakanlığı Yetkilileri, diyabetli çocuk aileleri ve diyabetli gençler ile sosyal hizmet uzmanlarının katıldığı çalıştay 5 Mart 2015 tarihinde Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yapılmış ve aşağıdaki konu ve önerilerin ilgililere bildirilmesine karar verilmiştir.
Erişkinliğe ve erişkin kliniklerine geçiş
Gözlemler, çocukların önemli bir kısmının ergenlik dönemi ile birlikte (14 yaşından sonra), rutin kontrollerini aksattıkları ve özellikle de erişkine geçiş döneminde ( 18-24 yaş) diyabet bakımından “koptuklarını” ve diyabet tedavisi bakımından daha fazla özen gereken bu dönemin giderek komplikasyonlar bakımından riskli bir döneme dönüştüğünü göstermektedir. Geçiş döneminde diyabetliler, “yuvadan” coğrafi, ekonomik ve duygusal olarak ayrılış/kopuş yaşamakta; akademik, sosyal ve ekonomik öncelikler ile diyabet bakımı arasında bir “sıkışmışlık” yaşamaktadır. Yine bu dönemde zorlukları aşma konusunda “kendine güvensizlik” hissetmektedir. Toplantıda “Çocukluktan Erişkinliğe Geçiş Rehberi” ve erişki kliniklerine sevk sırasında kullanılacak “Klinik Özet” metinlerine son şekli verilmiş ve aşağıdaki ilkeler belirlenmiştir:
1- Geçiş döneminde aile ve çocuklar kendi hallerine bırakılmamalıdır.
2- Çocuk ve Erişkin Endokrin klinikleri geçiş dönemini koordine etmek ve diyabetlileri bu dönemde daha yakın izlemek üzere ekiplerindeki hemşirelerden birisini “Geçiş Rehberi” olarak görevlendirmelidir.
3- Geçiş süreci amaca yönelik ve planlı olmalı, erken hazırlık, eğitim, çocuk ve erişkin uzmanları ile hastalar ve aileler arasında “Geçiş Oturumları” düzenlenmelidir.
4- Diyabetliler erişkin kliniklerine ayrıntılı bir tıbbi özet ile gönderilmelidir. (Kaynak: Diyabetli olarak büyümek zor; erişkinliğe geçiş ve iş sahibi olmak kolay mı? , Görsel Kaynak: kadinlarkulubu.com)
