Hiperglisemi / Şeker Yüksekliği Anlarında Ne Yapılmalı? – Bölüm3
Bu yazıyı okumadan önce öncelikle bölüm1 ve bölüm2 yazılarını okumanızı tavsiye ederim.
Hiperglisemi / Şeker Yüksekliği Anlarında Ne Yapılmalı? – Bölüm1
Hiperglisemi / Şeker Yüksekliği Anlarında Ne Yapılmalı? – Bölüm2
Şekerimizin belli başlı yükselme sebepleri vardır.
- Yapılan insülinin bozulmuş veya son kullanma tarihinin geçmesi,
- İnsülin yapılan bölgenin sürekli kullanılan bir yer olması,
- Özellikle büyüme çağındaki diyabetli çocuklardaki hormonlar,
- Sabahları yüksek olan kortizon seviyesi,
- Yenilen yemeğe göre doğru dozda insülin yapmamak,
- Glisemik indeksi ve yükü yüksek, yağ ve proteinden zengin bir öğün tüketilmesi,
- İnsülin kalem iğne ucunun boyunun yeterli olmaması,
- Enfeksiyonel ve/veya ateşli herhangi bir rahatsızlık gibi.
Bu yazıda, kalın harflerle olan, 5 ve 6. maddelerden bahsedeceğim.
Yenilen yemeğe göre doğru dozda insülin yapmamak
En önemli şeker yükseklik sebeplerinden biridir.
Özellikle yenilen öğüne göre doğru dozda insülin yapmamak veya şeker yüksekken düşürmek için kaç ünite insülin yapılacağını bilmemek dramatik şeker yüksekliklerine sebep olmakta.
Yemek yedikten 2 saat sonraki şeker yüksek çıkıyorsa ne yapılmalı?
Yenilen yemeğe göre yapılacak insülin ideale en yakın hesaplanmalı. Ve hızlı etkili insülinler yemekten dolayı yükselene şekerin hızını iyi yakalayamadığından, yemek için yapılacak insülin yemekten 15-20 dk önce yapılmalı. Tabiki hızla düşen bir kan şekeriniz yoksa.
Glisemik indeksi ve yükü yüksek, yağ ve proteinden zengin bir öğün tüketilmesi
Menü içeriklerinin de ayrı bir önemi var.
En temel tip-1 diyabette beslenme bilgisi; kan şekerini direkt ve hızlı yükseltecek besinlerden uzak durmak gerekir. Yani; sıklıkla beyaz makarna, pirinç, patates, çoğu paketli ürünler, karpuz/kavun ve kurutulmuş meyveler gibi kan şekerini hızla yükseletecek besinlere mesafeli durmak gerekiyor.
Glisemik İndeks ve Glisemik Yük ve Karbonhidrat Sayım Yöntemi / ”Glisemik İndeks ve Glisemik Yük” – Video başlıklı içeriklere göz atmanızda fayda var.
Yağ ve/veya protein ağırlıklı öğünler ise kan şekerimizi dolaylı etkilemekte. Bu tarz besinlerin de olduğu öğünlerin 2 saat sonrasında yükselmesi gereken kan şekeri yükselmeyip, önce düşüşe sonra ise yükseliş trendinde olmakta. Yükselen şekerin kana giriş süresi bu besinlerden ötürü uzamakta.
Yağ ve Proteinler ve Besin Gruplarının Kan Şekerimize Etkisi başlıklarındaki yazılara göz atabilirsiniz.
Glisemik indeks ve yükü fazla öğünler mutlaka tüketeceğiz. Veya yağ ve/veya proteinlerinden zengin öğünler. Çünkü tip-1 diyabetle yaşam uzun soluklu bir maraton. Ve ömrümüz boyunca kısıtlı menülerle yaşamı sürdürmek pek de kolay olmuyor.
Bu tarz öğünlerde çözüm ne olmalı?
Glisemik indeks ve yükü yüksek besinler tükettiğimde;
Hem yediğim şeyler için doğru dozda insülin yapıyorum hem de geçici bazal yaparak 3 saat boyunca gidecek insülini %200 arttırıyorum. Bu bireysel biz çözüm. Mutlaka doktor ve diyetisyeninizle kendi bireysel çözümlerinize karar verin.
Yağ ve/veya proteinden zengin bir öğün tüketiyorsam;
- İnsülin pompası kullanıcıları yayma bolus veya geçici bazal menülerinden yardım alarak bu tarz öğünleri iyi tolere edebilirken,
- İnsülin kalemi kullanıcıları öğün için yapacağı insülinin yarısını direkt yapıp geri kalan dozu 90 dk sonra yaparak insülin pompasındaki yayma bolusu kısmi olarak taklit edebilmekte.
test