Anne Adayı Mehtap Hanım’ın Diyabetini Yönetme Süreci
7. Bölüm
Hamileyken kan şekerimi nasıl takip ettiğimi, neler hissettiğimi, doğum hikayemi bir sonraki yazımda paylaşayım demiştim. Paylaşıyorum, hazır olun 🙂 .
Diyabet günlüğümle yapışık ikiz gibiydik. Hamilelik öncesinde tutmaya başladığım günlümü bitirip yenisine bile geçmiştim. Şu an 4. günlükteyim, aylardır birşey yazmasam da varlıgını bilmek güven veriyor. Zira söz uçar, yazı kalır.
Diyabet günlüğü tutmayı özellikle hamileyken çok önemsiyorum zira diyabetik akıl ya da diyabetik hafıza oluşmasını sağlıyor. İki gün önce ne yediğinizi kaç ünite yaptıgınızı, sonrasında kan şekerinizin nasıl seyrettiğini sorsam belki zar zor söylersiniz ama 4-5 hafta öncesini sorsam yorum yapmanız çok zor olur.
Her güne ait 1 yaprağım vardı. Açlık şekerimi günü ve saati ile kaydeder, sonrasında tükettiğim öğünü miktarı ve çeşidi ile yazardım. Ardından da 1. saat tokluk şekerimi kaydederdirm. Sonuç güzelse kimi zaman bir gülücük kondurup elhamdülillah diye yazardım, hipo ya da hiperse üzgün surat yapardım. Sonucun neden öyle oldugunu da not düşerdim. Mesela, “öğündeki kh miktarı yanlış hesaplandı, glisemik indeksi çok yüksek bir öğündü” gibi… Endokrin doktoruma gittiğimde bu yorumlar oldukça işe yarardı. Her hafta kontrole gidemezdim ama her hafta maille doktoruma ulaşıp kş tablomu iletirdim. Afaki sonuçalrın üzerine üstbilgi numarası koyup, tablonun altında açıklamasını yapardım. Akademik olmanın verdiği alışkanlıklar buraya da sirayet etti maalesef 🙂 .
Kan şekeri değerlerim ideal aralıkta olmadı herzaman. Doktorumun ifadesiyle, ip gibi bir kş beklemiyorduk, öyle de oldu. Önemli olan neden düşüp yükseldiğini bilebilmekti.
Hamileliğimde çoklu enjeksiyonla insülin kullandım. Öğün öncesi humalog (hızlı etkili insülin), gece ise NPH kullandım. Karbohidrat sayarak beslendiğim için humalog oldukça işe yarıyordu. Öğünden önce yapmaya erindiğim için öğün sonrasında alıyordum humalogu. Bunun sakıncası humalog almayı unutmak olmak birlikte, avantajı da öğünde ne kadar yersen ona göre doz ayarlama rahatlığı idi. Baktık ki ben bu unutmaları sıkça yapıyorum, diyabet hemşirem dediki insülin kalemini çatal kaşığının yanına koy, masada gözünün önünde olsun:)
NPH… ahh NPH! Onunla da olmadı, onsuz da… hamileyken lantus kullanmama izin verilmedi. NPH güvenilir bulundugu için bazal insülin ihtiyacımı onunla giderdik. En büyük sıkıntı, NPH kullanırken gece 3-4 gibi hipo yaşamamdı. Bunu çözemedik malesef. Tek çare her gece o saatte kalkıp şeker ölçüp ona göre ek doz almak ya da besin tüketmekti. Uykum çok tatlı oldugu için bu işi eşim yapıyordu:) Yattıgım yerden kalkmadan kolumu uzatuyırdum, parmağımı delip şekerime eşim bakıyordu. Hakkını ödeyemem 🙂 . Lakin bir seferinde glikometreye tersten bakmış, uyku sersemliğine 56 olan kan şekerimi 95 görmüştü. Ben de 95 i duyunca uyumaya devam etmiştim. Sonuç; derin derin nefes alırkan kan ter içinde uyanmak. Allah’tan hipoya girdiğimi hissettim, komaya girmedim elhamdülillah. İnsülin pompamın o günlerde yanımda olmasını ne çok isterdim!..
İlk 4 ay kokulara tahammül etmek çok zordu. Parfüm, deterjan, yemek kokuları inanılmaz rahatsız etmişti. Bulatım vardı ama çok özür dilerim kusamıyordum. Lavaboya koşup kıpkırmızı olana kadar öğürüp geri geliyordum. Neyseki bu dönem 4 ay sonra kendiliğinden geçti. Sonrasında ise aşermeler yaşamadım desem yeridir. Bİr tek şeyi çok istedim, iskender 🙂 ) . Onu da yedim. Tabi o zaman kh sayarak yiyorum ama göz kararım pek oturmamış. Garsona soruyorum; bu iskenderde kaç gram pide vardır sizce?? Garson anlamsızca bakıyor doğal olarak. Koskoca lokantada bir dijital terazi olmaz mı, yok işte 🙂 . Terazi diyince, o da hayatımın çok anlamlı en kıymetli objelerindendir (hala). Hem kendi mutfagımda hem de sıkça gittiğimiz annemin mutfagında bir tane yer alır. Göz kararımın oluşmasında en önemli yardımcımdı dijital terazim.
İlk trimesterda insülin ihtiyacı azalır derler. Sanırım bu bulantılardan dolayı yemek yiyememekten oluyor, yoksa bulantısı olmayan bir hamile için de doz azalması olacağını düşünmüyorum. Bende çok anlamlı bir azalma olmadı. Canımın çektiği şeyleri yiyebildiğim kadarına denk gelecek insülin yaparak yedim. Hamilelik başlangıcında %6.7 olan hba1c doğumda 5.7 idi. Düzenli şeker ölçmenin kh sayarak yemenin ödülü bu olsa gerek 🙂 .
Sonraki dönemlerde ise total insülin dozum başlangıca göre 2 kat arttı diyebilirim. Enjeksiyon yeri olarak kol bacak tercih etmem gerekti. Gece NPH ı bacaktan, humalogları koldan yapıyordum. Kolumu kapı kenarına sıkıştırıp bombe yapıp öyle yapıyordum. Hiç sevmem bu tip enjeksiyonu ama göbiş özel bölge oldugu için kol ya da bacağa enkesiyon yapmak gerekiyor malesef. Arka cep bölgesini pek kullanamadım. Koca göbekle arkaya dönmek zor oluyordu çünkü 🙂 .
Hamilelikte anne adayı neler hisseder? Hemen her anne adayı gibi cinsiyeti ne olacak, kime benzeyecek diye düşünmek bizim için de geçerli. Diğer gebelerden farkımız, bebeğimizin sağlıgı için diğerlerinden daha endişeli olmamız belki de. Hipo hiper durumlarında paniklememiz, aşırı üzülmemiz çok normal. İnsan elinden geleni yapsa da gücünün üzerindeki bazı şeyler için çözüm bulamıyor. O anlarda inancı, Allah’la irtibatı yardımımıza koşuyor.
Çok gevezelik ettim, doğum hikayemi bir sonraki yazımda paylaşayım inşaallah 🙂 .
Sevgiler
Mehtap Yağan Aşçı
Sanırım bu hikayede hamile olsun olmasın herkesin mutlaka aklında tutması gereken kısım : Sık ölçüm, doğru müdahale, karbonhidrat sayımı ve sonrasında 5li değerlere inen bir HbA1c değeri. Tip 1 diyabeti kolaylaştırma anahtarı olarak adlandırılabilecek bir üçlü bu üçlü. Bunu iyi uyguladığımız dönemler sorunsuz çok iyi değerler elde ediyoruz. Biraz aksatalım, ölçümü azaltalım hemen minik yükselişler ve sapmalar başlıyo. Eline sağlık Mehtapcım çok yararlı bir yazı olmuş 🙂
sevgili Mehtap 4.ayıma yeni girmiş tip1li bir hamile olarak yazında aradığım çok şey buldum teşekkürler..aynı sorunları bende yaşıyorum ki ben hamilelik önceside humulin n kullanıyodum ama böyle bir sorunum çok az oluyodu.gece 3-4 değilde nph yüzünden 2 gibi hipo yaşıyorum yiyorum ve sabah 200le uyanıyorum bu hipo yaşamadıgım zamanlarda da oluyo.doktorumla bu işi bizde çözemeyince beni 1 hafta hastanede yatırmaya davet etti 🙂 dediğin gibi gece kalkıp ek doz veya ek besin uygulaması yaptım bikaç kez.sanırım bundan sonra bende böyle yapmalıyım.benim en büyük ve hala çözemediğim sorunum kh sayımını bilmemem yani öğretebilecek kimsem yok burda:( araştırmadaki diyetisyene güvenmiştim oda pompa kullanmadıgım için öğretemiyeceğini söyledi.sevgili esranın yazılarını da okudum fakat birebir diyetisyenin benim dozlarıma göre beni yönlendirmesi gerek sanki khyı öğrendiğimde herşeyi yiyebilecek bir canavarım gibi muamele ediyo burdaki diyetisyen ve öğretmiyo özel hastanedeki diyetisyenlerse bildiklerini fakat hiç bi hastada uygulamadıkları için istanbula gitmem gerektiğini söylediler.herkez kaçıştı yani:(
Vildan Hanım facebook kullanıyo musunuz? Orada Tip 1 diyabetli anneler diye bir sayfamız var oldukça güzel paylaşımlar oluyo, katılmak isterseniz bekleriz
Öyküm hanım biliyorum o grubu burda mehtap sayesinde öğrendim dediğin gibi çoook faydalı oluyo. unuttun sanırım bana orda yardımcı olmuştun 🙂 ben hani şu akşam yemekten önce 7r+7 n yapan ama r yi yaptıgını unutup 7r+7r+7n yapan vildanım :)) sen o akşam faceten bana ne yemem gerektiğini konusunda yardımcı olmuştun dediğin gibi o gün sürekli ölçerek ve tost yiyerek olayı aştım tekrar teşekkürler..nesil hanıma da mail attım kh sayımı için şimdi ondan cevap bekliyorum.
bende 6. ayımı bitirdim 7. ayıma doğru gidiyorum benim ilk başlarda mide bulantısı az az oluyordu şimdi her sabah bulantı hissi uyku bastırması var ayrıca son iki üç gündür akşam şekerleri düşükken dokuz on gibi araöğün vaktinde 120 oluyor ve araöğünden sonra birşey yemediğim halde sabah 170e çıkıyor onun dışında şekerler gayet iyi gidiyor bebeğimizin gelişimide iyi çok şükür 7. ayımdayım şekerler ara ara düşsede iyi birtek sabahları yükselmesi sorun iki üç gündür