Bolus ve Bazal İnsülin Doz Ayarlaması Nasıl Yapılır?
İster insülin pompası kullanalım istersek de insülin kalemi, insülin doz ayarlamaları bizler için çok önemli. Bu doz ayarlamalarını yaparken de doğru kan şekeri ölçümü, yenilen besinleri ölçülerine göre not etmek vs en kritik nokta.
Bir bireyin günlük toplam insülin dozunun % 40-50 sini bazal insülin oluştururken, % 50-60’ını ise yemekler için yaptığımız bolus insülinler oluşturmakta.
Bu yazıda;
Bolus: Yemek öncesi yapılan insülini,
Bazal: İnsülin pompasında saatlere göre değişen ve minik dozlarda giden hızlı etkili insülin ifade edecek.
Bolus Ayarı Nasıl Yapılır?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bolusu yemekten sonra yükselmeye başlayacak kan şekerini regüle etmek için yapıyoruz. Yani alacağımız karbonhidrat miktarına göre yapılan insülin oranı tokluk kan şekerimizin iyi çıkması için önemli.
Yemek yemeden önce kan şekerimizi ölçüyoruz. Ağzımızda ilk lokmayı attıktan tam 2 saat sonra ise kan şekerimize bakıyoruz. Ki bu kan şekeri de tokluk kan şekeri olmakta.
- Tokluk kan şekeri yemek önceki ölçtüğümüz glükoz değerinden 30-60 mg/dL aralığında yükselmişse yemek için yaptığımız insülin değeri gayet yeterli.
- Ama tokluk kan şekeri, yemek öncesine göre 60 mg/dL’den de fazla yükselmişse o zaman yapılan bolus yenilen karbonhidrat için yeterli değil. Bu durumda da İnsülin/Karbonhidrat oranı % 10-20 azaltılmalı ki daha fazla insülin yapılsın ve tokluk kan şekeri yüksek çıkmasın.
- Tokluk kan şekeri, yemek öncesine göre 30 mg/dL’nin altında artmışsa bu sefer de İnsülin/Karbonhidrat oranı % 10-20 arttırılmalı ki daha az insülin yapılsın ve tokluk kan şekeri düşük çıkmasın.
Bazal Ayarı Nasıl Yapılır?
Eskiden bazal ayarı ayarlaması için biz tip-1 diyabetliler iki öğün arası aç bırakılıyordu. Örneğin sabahtan-öğlene bazal ayarı için sabah kahvaltı yapmadan şeker takibi yapılıp dozun yeterli gelip gelmediği kontrol ediliyordu. Şimdiyse CGMs ler bazal ayarı için aç kalmadan hayatımızı kolaylaştırıyor.
Bu değerlendirmenin yapılacağı dönemde de bazı detaylara da dikkat edilmeli. Egzersiz yapılmayan, beslenmenin çok yağlı olmadığı, hastalığın yaşanmadığı ve regli gibi bir dönemde olunmadığı zaman bazal ayarının yapılması isteniyor.
CGMs’in verilerine göre bazal hızda değişiklikler yapılacaksa %10-20 den fazla değiştirilmemeli. Ve bu değişiklikler adım adım olmalı. Yani birden tüm CGMs verilerini değerlendirip tüm güzün bazal dozlarıyla oynanmaması öneriliyor.
test