Kandaki c-peptid düzeyinin ölçüldüğü teste C-Peptid Testi denir. Genelde insüline eş miktarda bulunur çünkü insülin ve c-peptid pankreasta ilk üretildiklerinde birbirlerine bağlıdır. İnsülin kandaki şekerin hücrelere girmesini sağlayarak enerji olarak kullanılmasına olanak verir ve böylelikle kandaki şeker seviyesini düzenler. c-peptid’in kan şekeri düzeyine bir etkisi yoktur ancak kandaki miktarı pankreasın ne kadar insülin ürettiğini gösterir.
C-peptid testi yeni diyabet tanısında tip belirlemede kullanılır. İnsülin üretemeyen Tip 1 hastalarda c-peptid düzeyi düşük, Tip 2 hastalarda ise normal ya da yüksek olacaktır. Uzun geçmişi olan Tip 2 hastalarda ise düşük çıkabilir.
Bu test aynı zamanda düşük kan şekerinin (hipoglisemi) nedenlerini araştırmada kullanılır. Antidiyabetik ilaç kullanımı ya da kötü huylu olmayan pankreas tümörleri (insulinoma) hipoglisemiye neden olabilir. Dışardan alınan sentetik insülin c-peptit içermeyeceğinden dolayı, yüksek insülin aldığı için hipglisemi yaşayan kişilerde c-peptit düşük çıkacaktır. İnsulinoma pankreasın aşırı insülin üretmesine neden olacağı için bu tip hastalarda, hipoglisemiyle birlikte yüksek c-peptid düzeyi görülür.
Neden Yapılır?
– Tip 1/2 diyabet ayrımı yapmak için
– Hipogliseminin nedenlerini araştırmak için
– Pankreastaki tümörün (insulinoma) tümüyle alınıp alınmadığını kontrol için
Hazırlık
– Test öncesinde 8 saat kadar aç kalmanız istenebilir
– İnsülin ya da oral anti diyabetikler Tip 2 hastaların test sonuçlarını etkileyebileceğinden, bunlara bir süre ara vermeniz istenebilir.
Test
– Bir çok kan testinde olduğu gibi koldan alınan kan kullanılır
Sonuçlar
Normal
-0.51-2.72 nanogram/mililitre (ng/mL) ya da 0.17-0.90 nanomol/litre (nmol/l)
Bu referans aralığı test merkezine ya da hastanın durumuna göre değişebilir. Kendi testinizde referans aralık test sonuçlarında muhtemelen belirtiliyor olacaktır. Ayrıca sizin için en doğru yorumu hekiminiz yapacaktır. c-peptit test sonuçları yorumlanırken mutlaka aynı anda ölçülen kan şekeri düzeyi de dikkate alınmalıdır.
Yüksek
– Yüksek c-peptid, yüksek kan şekeri: Tip 2’ye ya da insülin direncine (örneğin Cushing sendromu’ndan kaynaklı) işaret eder.
– Yüksek c-peptid, düşük kan şekeri: Pankreas tümörü (insulinoma) ya da bazı tip ilaçların (sülfonilüre) yüksek kullanımını gösterir.
– Tümörün çıkarılması ardından hala yüksekse yeniden nüksettiğini ya da diğer organlara yayıldığını (metastaz) gösterebilir.
Düşük
– Düşük c-peptid, düşük kan şekeri: Karaciğer hastalığı, ciddi enfeksiyon, Addison hastalığı (böbreküstü bezi yetmezliği) ya da insülin tedavisi yapıldığına işaret eder.
– Düşük c-peptid, yüksek kan şekeri: Tip 1 hastalarda görülür.
– Pankreası tümden alınmış hastalarda c-peptit ölçülemeyecek düzeydedir. Kan şekeri yüksektir ve hasta insülinsiz yaşayamaz.
Sonuçları Etkileyenler
– İlaç alımı. Örneğin Tip 2’ler için insülin ya da sülfonilüre
– Böbrek rahatsızlıkları. Hem insülin hem c-peptit vücuttan böbrekler tarafından uzaklaştırılmaktadır. Bu tip hastalarda c-peptit düzeyleri yüksek çıkabilir.
– Obezite. Obezlerde insülin üretimi arttığı için c-peptit düzeyleri de yüksek çıkabilir.
Ayrıca
– c-peptit testi ve kan şekeri ölçümü aynı anda yapılmalıdır.
– Yeni tanı Tip 2’de c-peptit genelde yüksektir ancak zamanla düşebilir.
– Tip 1/2 ayrımında çoğu doktor test sonuçlarıyla birlikte hastanın yaş, kilo ve semptomların ne zamandır devam ettiğine de bakar. Ayrıca, nadiren c-peptit uyarma testi de yapılablir. Değer ölçülür ve ardından hastaya damardan glukagon verilir ve c-peptid düzeyi tekrar ölçülür. Tip 1’de düzeyler düşüktür çünkü pankreas insülin (ve beraberinde c-peptid) üretemiyordur, Tip 2’de ise c-peptid yükselir çünkü verilen glükagona tepki olarak pankreasın insülin üretimi artmıştır. (Kaynak: http://diabetes.webmd.com/c-peptide, kidshealth.org)
Esra Hanım’a not: Belki “Diyabet Tanısı” adında yeni bir kategori ekleyebilirsiniz. Antikor testleri yazısıyla birlikte bu yazı yeni kategoriye taşınabilir. Yeni tanı konulan ya da diyabet şüphesi olanlar daha kolay ulaşırlar. Ayrıca genel belirtilerle ilgili yazı da eklenebilir bu kategoriye. Kolay gelsin 🙂 .
Yavuz Sevenli
Yavuz Bey Merhaba,
Yazınız için teşekkürler.
Yeniliklere açık olmak her zaman hem kendimizi hem de karşımızdaki kişileri geliştirebilmek adına önemli bir yetkinliktir. Diyabet Tanısı gibi yeni bir kategori önerinizi severek yerine getirdik.
Sayfamızın sağ tarafındaki Kategoriler bölümünde Diyabet Tanısı Nasıl Yapılır? gibi bir kategori açtık. Ve daha önceki Diyabet Tanısında Antikor Testleri yazınızı da buraya ekledik.
Yazınız yine bilgilendirici detaylar içeriyor. Galiba hem kendi cümleleriniz hem de yararlanılan kaynakla birleştirilmiş bir yazı.
Öneriniz ve yazınız için tekrar teşekkür ederiz.
sevgiler
Merhaba Arkadaşlar, Yağız bugün sürekli kusuyor, midesi bulanıyor.böyle zamanlarda neler yapıyorsunuz yazabilir misiniz.
Tuğba Hanım,
Nasıl oldu Yağız?
sevgiler
bilmiyorum
Esra Hanım,Yağız ın dün kontrolleri vardı. Git gel yollarda hasta oldu. Eve geldik geç oldu doktoru aramaya çekindim.Sizlere sormak istedim.Yağız bugün biraz daha iyi ama yemek yemek istemiyor.ilginiz için teşekkürler.
Sadece bazal değerlere bakarak hüküm vermek yanlış olur..Çünkü C-Peptid’in yarılanma ömrü 30 dakika civarındadır..Dolayısı ile bazal değerler değişkenlik gösterebilir..Uzamış açlık, karbonhidrattan fakir diyet, aşırı hareket, bazı hastalıklar, kullanılan ilaçlar veya insülin terapisi C-Peptid değerlerini olduğundan düşük yada yüksek gösterebilir..
Diyabet sadece ve sadece OGTT Testi ile taranabilir..% 100 net sonuç verecek tek testtir..Ancak ülkemizde bu test yanlış tatbik edilmektedir çoğu merkezde..
** OGTT yapılmadan önce hasta özel bir diyete alınır..En az 3 gün önceden karbonhidrat ağırlıklı bir diyete sokulup günde en az 150 gram karbonhidrat tüketmesi sağlanır..Pilav, makarna, hamur işleri, pasta,börek,çörek gibi karbonhidrat açısından zengin gıdalardan tüketilir..Böyle yapılırki ”İnsülinden bağımsız glukoz kullanımı yapan doku ve organlar” şekere doysunlar ve test sırasında kandaki fazla şekeri sünger gibi emip testin yanlış sonuçlanmasına yol açmasınlar..Testten 3 gün öncesinden günde 3 porsiyon baklava yenerek de bu amaca kolayca ulaşılabilir..
** Testten 1 hafta öncesinden başlamak kaydı ile ilaç kullanımı ve alkol alımı kesilir..Eğer ilaç kullanmak zorundaysanız bu konuda uzman bir hekime ve farmakoloji uzmanına danışmalısınız..Çünkü bazı ilaçlar karbonhidrat metabolizmasını ve insülin sekresyonunu ciddi şekilde etkileyebiliyorlar..Bunların listesini bulabilirsiniz internet ortamında..Öte yandan alkol ve metaboliti asetaldehit de karbonhidrat metabolizmasını ciddi şekilde etkileyebilmektedir..
** Testten önce en az 8-12 saatlik bir gece uykusu alınmalıdır..
** Testten önce akşam 21:00’den itibaren kalori içeren hiçbir yiyecek yada içecek tüketilmemeli, sadece su içilmelidir..En az 12 saatlik açlık gerekmektedir..
** Test günün diğer saatlerinde yapılabilse de en ideal ve doğru sonucu sabah saatlerinde yapılan test verecektir..Teste sabah 07:00-09:00 arasında başlanmalıdır..
** Test sırasında kişinin akut yada ateşli bir hastalığı olmalıdır..Eğer kronik bir hastalığa sahipseniz de hastalığın akut atak yaptığı dönemlerde değil yatıştığı dönemlerde testi yapmalısınız..
** Testten önce kişiye 75 gram glukozlu sıvı 5 dakika içinde içirilir..Bu sıvı içildikten sonra hiçbir suretle su dahil hiçbir sıvı içilmez, hiçbir yiyecek yenmez ve sigara içilmez..Oturarak yada yatarak kan verilir..
** Test sırasında yarım saatte bir kan alınır..Herhangi bir zamanda kan şekeri değeri 200 mg/dl seviyesine eşit veya bu seviyenin üzerindeyse teşhis Diyabet’dir..Açlık yada 2.saat değeri kaç olursa olsun..
** Test sırasında İnsülin değerlerine de bakılması çok değerli bilgiler verecektir..Bazı merkezlerde hem insülin hemde C-Peptid değerlerine bakılmaktadır Glukoz ile birlikte..Esasında en doğrusu budur..Sadece kan şekerine bakmak yetersiz değerlendirmeye sebep olur..Patolojik durumların insülin direncinden mi yoksa insülin azlığından mı kaynaklandığı anlaşılamaz..
** Test sırasında idrara sıkışma olursa, bir kap içinde idrar numunesi de verilmelidir..Eğer idrarda glukoz pozitif olarak saptanırsa teşhis Diyabet’dir..Kan şekeri kaç olursa olsun..
bu sitdeki drlarçok açık olarahastayı tıbbi kelimelerden kaçarakaçılamaları hastaya yada aday hastaya moralite vermektedir. teşekkürler
tekrar yapıyorum bu sitedeki drların çok açıklamalı olarak tıbbi kelimeler olmadan açıklamaları hastayı veya hast.a adayını .rahatlatıyor teşekkür ediyorum bilgiler için.
Iyi gunler
C peptit dusuk ama kan sekeri normal olmali neyin belirtisidir? Kan sekeri 90 c peptit 0.70 yanlis anlamadiysam.
Sonuç alabildinizmi acaba
C-Peptit 1,2 şeker 99 nedir
Yaş 3,5 Aks 80 cpeptit 0,40 hba1c 5,5 ne anlama gelir
Merhaba hocam
10.9 değerini neye bağlayabiliriz
Açlık kan şekeri de 121
Tok verdim kimse aç ver demedi cpeptit .1.78 çıktı