Dexcom Tecrübesi

Dexcom Tecrübesi

9 Aralik 2009 da, kizim  dort yasinda iken, tip 1 diyabetle (Şeker Hastalığı) tanistik. O tarihe kadar diyabet bizim degil bir baskasinin problemi idi. Gecen alti sene zarfinda hem tip 1 diyabeti hem de diger tip 1 diyabetli aileleri kendi ailemize kattik. Ailecek gecirdigimiz sok dolu gunlerden sonra kisaca donum noktalarini kisaca ozetlersem, once igne ile insulin enjekte sureci, alti ay sonra pompaya gecis ve birinci sene dolarken de Dexcom marka surekli glukoz monitoru kullanmaya  baslamamiz. Bu surec icerisinde ozellikle baslangicta diger tip 1 diyabetli ailelerden o kadar cok destek aldikki biz de ailece tanidik tanimadik yardim edebilecegimiz herkese yardimci olmaya calistik.

Insulin pompasina gecisimiz ne kadar olumlu ve dramatik oldu ise surekli glukoz monitoru de ayni derecede olumlu ve dramatik oldu. Simdi geriye baktigimizda kendi kendimize hep soruyoruz, “o kadar zaman bu surekli glukoz monitorunu kullanmadan nasil dayandik?” Hicbir zaman kontrolu sadece bu cihaza birakmadan ama verdigi butun ipuclarini kullanarak kizimin tip 1 diyabetle mucadelesine devam ediyoruz. Gectigimiz sene bizim icin bir tane daha donum noktasi vardi. Kizimiz okula gittiginde veya bizlerden ayri oldugunda surekli glukoz monitorundaki bilgileri goremiyor, adeta kor bir noktaya geliyorduk. Imdadimiza yine tip 1 aailesi yetisti. Bizler gibi diger tip 1 diyabet ile savasan tamami gonullu kisilerin girisimleri ile herkese acik (open source) bir yazilim sayesinde Dexcom’daki bilgileri ve daha fazlasini kendi alicisinin (receiver) disina tasimak mumkun oldu. Sizlere bu konuda kendi birikimimi ve hayatimizi nasil degistirdigini aktarmak istiyorum.

Oncellikle Dexcom kendi alicisinin disina derken soylemek istedigim, Dexcom alicisindaki gorunen ve gorunmeyen bilgilerin internet baglantisi ve web tarayicisi olan herhangi bir bilgisayardan, tabletten, akilli telefondan veya bir akilli kol saatinden goruntulenebilmesinden bahsediyorum. Soyle bir dusunun… Sizin glukoz seviyenizi diger bir aile ferdi izleyebilir ve sizin destekleyeciniz olabilir veya siz cocugunuzun gidisatini okuldayken, bir spor musabakasindayken, havuzda yuzerken, arkadaslari ile sokakta oynarken, baska bir aile ferdinin evinde yatiya kaldiginda dunyanin neresinde olursaniz olun izleyebilir gerektiginde mudahele edebilirsiniz. Aile fertlerinin ve hatta akrabalarin birbirini izlemesi herkes icin bir apayri bir guvence oldugu konusunda herkesin hemfikir oldugundan suphem yok.

Basit olarak anlatirsak sistem soyle calisiyor. Dexcom alicisi bir kablo ile Android telefona baglaniyor. Bu ikili telefonun uzerindeki bir yazilim uygulamasi (app) sayesinde Dexcom’dan gelen bilgileri size ozel bir web sitesine gonderiyor. Bu sayede de Dexcom kullanicisinin glukoz bilgilerini internet araciligi ile gorebiliyorsunuz. Duzenegin ilk kurulma asamasinda sistemin calisabilmesi icin birkac tabanin duzenlenmesi, birbirine baglanmasi ve sinkronize edilmesi gerekmektedir. Bunlar yapildiktan sonra size ozel web sitesi, bulut (cloud) uzerindeki sunucu (server) araciligi ile gelen bilgileri yansitarak Dexcom verilerinin internet uzerinden hemen hemen herhangi bir cihaz araciligi ile dunyanin neresinde olursaniz olun gorulebilmesini saglayacaktir.

Gerekli ekipman:

Bu uzak erisim (remote access) duzenegi, Dexcom disinda buyuk bir maddi yatirim gerekmeden kurulabilir. Eger gerekli kalemleri siralayacak olursak:

1. DexCom cihazi. Bu cihaz tip 1 diyabetlinin kullandigi veya ikinci bir DexCom alici olabilir zira iki alicinin tek bir vericiye baglanmasi mumkundur.
2. Internete baglanabilecek ve USB OTG baglantisini*** destekleyecek bir Android (v4.X veya daha yeni isletim sistemi gerekir) turu akilli telefon. Bu telefon sadece DexCom bilgilerinin buluta (cloud) tasinmasina araci olacak. Bunun disinda hicbir fonksiyonu yoktur. Bu telefonun yeni veya cok maharetli olmasi gerekmiyor. Tek sart USB OTG baglantisini desteklemesi.
3. USB OTG kablosu. Bu kablo Dexcom alicisini telefona baglamakta kullanilacak. Bu kablo sayesinde DexCom cihazi ayni zamanda sarj da olacak. Yeri gelmisken su anda kullanmakta olanlari uyarmadan gecmeyeyim, DexCom alicisinin kablo baglanti yuvasi cok narindir. Sarj veya bilgisayara baglanti esnasinda fis ile yuvayi tam olarak karsi karsiya getirdikten sonra yuvasina sokun.
4. Wi-fi (kablosuz internet baglantisi)
5. Bir yazilim (ucretsiz) yuklenmesi ve diger bir takim veri aliverisinin olabilmesi icin veri bankalarinin hazirlanmasi. Bu bulut uzerinden hazirlanacak veri bankalari da ucretsiz olup uzak erisim duzeneginin kurulma asamasinin adimlarindan biridir.
   1. Buluta dayali veri bankasi sisteminin kurulmasi. Buradaki butun gerekli asamalar adim adim hali hazirda yazili olarak hazirlanmistir. O yuzden bir teknik bilginizin olmasi, bulut veya veri bankasinin ne oldugunu bile bilmenize de gerek yok.
   2. Web sitesinin kurulmasi. Tekrar ediyorum, web sitesi kurulmasi veya bu teknoloji hakkinda hicbirsey bilmenize gerek yok. Sadece ve sadece dikkatli olarak direktifleri izlemeniz yeterli.
   3. Android telefona yuklenecek ucretsiz bir yazilim uygulamasi (app).

Istege bagli ekipman:

1. Sart olmamakla beraber, kolaylik ve tam tasinirlik saglamasindan dolayi Pebble marka akilli kol saati. Dexcom alicisini cepten veya cantadan cikarip uyandirmak yerine, kolunuzdaki saate bir goz atmaniz yeterli. Dexcom’daki gibi yuksek veya dusuk glukoz alarmlari saatin titresimi ile uyari yapar. Esim ve ben, sarj disinda, 24 saat kolumuzdan cikarmadan kullaniyoruz.
2. Eger tam tasinirlik istenirse, yani wifi olmayan bir ortamda calisabilmesi icin Android telefonun herhangi bir cep telefonu saglayicisindan ufak bir internet planina gecmesine gerek duyulur. Bu duzenek ayda ortalama sadece 100 MB data kullanmaktadir.
3. Yedek bir USB OTG kablosu. Kablonun aksaklik cikarmasi durumunda kullanilmak uzere.
4. Ikinci bir Dexcom alicisi. Ornegin, benim kizim birini ustunde tasiyor, digeri ise duzenege bagli ve okul cantasinin icerisinde duruyor. Her ne kadar madden agir bir yukumluluk getirsede okula giden cocuklu ailelere ikinci aliciyi tavsiye ederim. Tam seti almaniza gerek yok zira iki alici ayni vericiye baglanabilir ve ayni bilgileri alabilir.
5. Ikinci bir akilli telefon. Ornegin, biz bir telefonu sadece wifi icin evde kullaniyoruz. Boylelikle diger telefonu sarj edebiliyoruz. Diger telefon ise ufak bir internet plani ile cep telefonu saglayacisina bagli ve sadece evden ayrildiginda duzenege bagliyoruz.

Yazimin sonuna gelirken bu duzenek sayesinde sistemin bir baska ozelliginden de bahsetmek istiyorum. Dexcom alici ekraninda goruntulenen glukoz seviyesi gercekte sensorun kayida aldigi (islenmemis olcum) son sekiz olcumun karisik bir algoritma sonucu hesaplanan ortalamasidir. Dexcom alicisi, sensor degistirildiginde iki saatlik sure esnasinda, hizli glukoz seviye degisimlerinde, sensore baski yapildiginda, asiri su kaybinda, sensor ve vericinin uzerinde agir nem ve islaklik oldugunda, yapiskani azalmis dusmek uzere olan sensor veya bazi diger sartlar bir araya geldiginde Dexcom alicisi bir glukoz olcumu gostermemektedir. Bu sistem sayesinde islenmemis olcumleri ve bu islenmemis olcumlerin ne kadar saglikli oldugunu  (Temiz/Hafif/Orta/Agir olmak uzere dort seviyede gruplanir) gormeniz mumkundur.

Burada bahsetmis oldugum sistemin Dexcom firmasi ile bicbir alakasi olmadigini, tamamen gonullu sahislarin gelistirdigi bir sistem oldugunu tekrar etmek isterim.  Dexcom cihazinin garanti icerigini kesinlikle etkilelememesine ragmen bu duzenegin Dexcom firmasi tarafindan teknik bir desteginin olmadigini ve tamamen gonullu kullanicilar tarafindan destekledendigini de belirtmek isterim. Surekli glukoz monitorleri vucudumuzu, besinlere karsi vucudumuzun verdigi tepkiyi ve de diyabeti daha iyi taniyabilmemiz icin bir arac olmalidir. Hicbir zaman sadece bu duzenek ve surekli glukoz monitorlarina dayali bir medikal tedavi yolu izlememenizi, celiskide oldugunuz an hemen gercek bir kan testine yonelmenizi tavsiye ederim.

Bora Purutcuoglu

*** USB On the Go baglantisi — akilli telefonun yazici ve fare gibi cevresel cihazlara bilgisayar destegi olmadan direk baglantisi.