Diyabet Tipleri Nelerdir?

Diyabetin;

–  Tip-1,

–  Tip-2,

–  Gestasyonel yani hamilelik esnasında çıkan,

–  Lada (tip-1,5),

–  MODY,

–  Pre-diyabet (gizli şeker = Tip-3) ve

–  Brittle (oynak) diyabet gibi çeşitleri vardır.

Tip-1 diyabet  çoğunlukla çocukluk ve gençlik dönemlerinde çıkan ve insüline bağımlı bir diyabet türüdür. Pankreasın Langerhans Adacıkları’nda bulunan ve insülin hormonu üreten beta hücrelerinin artık tükenmesinden dolayı ortaya çıkar. Kanda anti-GAD, insülin ve adacık antikorları vardır.

Tip-2 diyabette ilerleyen düzeyde beta hücresi bozukluğu ve insülin direnci vardır. Genelde 30 yaş sonrasında çıkar. Tip-2 diyabette beta hücreleri insülin salgılar. Ama istenilen düzeyde ya da performansta olmaz. Bu sebeple de insülin gerekmeden haplarla kan şekerleri kontrol altına alınabilmektedir. Ancak tip-2 diyabeti olup ta insülin kullanan diyabetliler de vardır. Ayrıca tip-2 diyabetlilerin kanında tip-1 diyabetlilerdeki gibi anti-GAD, insülin ve adacık antikorları bulunmaz.

Gestasyonel diyabet ise hamilelik sürecinde ortaya çıkan bir diyabet türüdür. Hamileliğin 6. Ayından itibaren anne  adayında yapılan kan şekeri testleri ile ortaya çıkarılabilir. Ama elbette her hamile anne adayında olabilecek bir durum değildir. Bazı anne adaylarının hamilelik süreci sonunda bu diyabet tipi sonlanırken, bazı anne  adaylarında devam etmektedir. Ki arkadaşım Serap’ın da gestasyonel diyabeti vardı. Şu an kendisi tip-2 diyabetli.

Lada tipi diyabette beta hücreleri bağışıklı sistemi tarafından yavaşça yıkılır. Bu yıkım arttıkça insülin üretimi azalacak ve böylece kan şekeri yüksek seyretmeye başlayacaktır. İlk başlarda kullanılan tablet haplarla kan şekerini regüle etmeye çalışarak, spor yapıp ve yeme düzenine edilse bile belirli bir süre sonra insülin kullanmak zorunda kalırlar. Anti-GAD taraması yapılmalı ve C-peptid seviyesinin düşük olması önemli referanslardır.

MODY tipi diyabet ise gençlerde görülen erişkin tipi diyabettir.Bebek, çocuk ya da gençlerde ortaya çıkabilir. MODY  tipi diyabetin ise 6 farklı tipi bulunmakta olup bu tiplerin her birinden ayrı bir gen bozukluluğu sorumlu tutulmaktadır. Hangi gen bozuksa ona göre net tanı konulur. En sık görülen MODY tipleri ise; HNF-1α (MODY3) ile glukokinaz enzim genindeki bozukluğa bağlı olarak  ortaya çıkan MODY2’dir. Ancak MODY tipi diyabet tanısının maliyeti yüksektir. Sebebi de genetik testlerin hedefinde ortaya çıkarılması gereken bir diyabet türü olmasıdır.

Pre-diyabet yani Gizli Şekeri olan diyabetlilerin kan şekerleri tam olarak diyabet teşhisi konulabilecek derecede değildir. Yani açlık kan şekerleri 90-126 mg/dL arasında olan bireylere OGTT testi (şeker yükleme) yapılır. 2. saat kan şekeri 140-199 mg/dL olanlarda ve/veya 2. saatten önceki 30,60 ve 90. dakikalardaki  kan şekerleri de 200 mg/dL ve üzerinde seyrediyorsa gizli şeker teşhisi konulmaktadır.

Brittle yani Oynak diyabete  sahip bireyler de insülin kullanırlar. Ancak uygun yemek düzeni ve uygun insülin dozlarına rağmen kan şekerleri kısa süreli zamanlarda ya çok yüksek ya da çok düşük olur. Bu durum nadiren tip-2 diyabetliler de görülebilir.

Kaynaklar:

http://www.turkdiab.org/

http://www.endokrinoloji.com/

http://www.drdiyabet.com/Tr/

http://www.tip2diyabet.com/

http://zeyneposarsiva.com/