Diyabetimi İyi Yönetemiyorum, Ne Yapmalıyım?
Bu soruyu ben de ara ara kendime soruyorum. Her şey yolunda giderken ya iş temposundaki yoğunluk ya da aniden ortaya çıkan karmaşık konular yolunda giden tip-1 diyabeti yolundan çıkarıyor. Tekrar yola koymaksa baya yorucu oluyor. Ben bu anlarda hızlıca sorun tespiti yapıp uzman desteği alıyorum.
Ama ben özellikle şu yöntemin yani ‘not etmenin‘ işe yaradığını görüyorum. Çözemediğiniz kan şekeri düşüklüğü ya da yüksekliği varsa ya da her şey yolunda giderken iş, okul dönemi, sınav stresi söz konusu ise ya da diğer sebeplerle diyabetinizi iyi yönetemiyorsanız o halde elinize bir kağıt kalem alın ya da bir excel tablosu oluşturun ve yazmaya başlayın.
1-Sadece 3 Gün Her Detayı Not Edin
Neler için günlerimizi ayrımıyoruz ki! Tip-1 diyabetiniz için minimum 3 gün zaman ayırın ve tüm detayları not etmeye başlayın.
2-Düzeniniz Neyse O Düzendeyken Kan Şekeri Ölçümlerinizi Her Yaptığınızda Saati Saatine Not Edin
Kan şekeri ölçümü bizler için en önemli anahtar. Sebep-sonuç ilişkisi kurmada hazine niteliğinde. Yemekten önce ve yemekten 2 saat sonra şekerinizi ölçüp lütfen yazın. Özellikle de sabah açlık, gece yatmadan birkaç dakika önce ve gece 3:00’da şekerinizi ölçmeyi ve not etmeyi unutmayın.
3-Yediğiniz, İçtiğiniz Ne Varsa Yazın
Objektif yazmanız çok önemli. “Bunu yazmayım, ayıp olur.”, “Kendimi kötü hissederim.” gibi düşüncelerden uzak ne yiyip, içtiğinizi ölçülerle yazmaya çalışın. 4 tepemele kaşığı pirinç pilavı, 1 kase yoğurt, 1 kepçe çorba ya da 3 dilim ekmek gibi notlardan bahsediyorum. İçtikleriniz de önemli. Özellikle günde kaç bardak su içtiğiniz ayrıca önemli.
4-Stres Ve Hareket Durumunuz Nasıl?
Bu detay da oldukça önemli. Sınav dönemi, regli dönemi, iş hayatındaysanız iş stresi vb gibi konular varsa her günü bir emoji ile renklendiriyor olmak lazım. Stres de kan şekerimiz üzerinde etkili insani bir tepki 🙂 Ve hareket durumunuz. Spor yapın ya da yapmayın o gün çok aktif miydiniz ya da değil miydiniz gibi detayları da not edin.
5-İnsülin Miktarları
Bu da diğer en önemli detay. Yaptığınız insülin dozlarınızı saati saatine yazın. Ek doz insülin yaptığınız zamanlar varsa da bunları not edin.
6-Hipoglisemi Ve Hiperglisemi Yaşadınız Mı?
Hipoglisemi ya da hiperglisemi yaşadıysanız nasıl müdahale ettiğinizi de lütfen yazın.
7-Diğer Detaylar
Yemek yiyemediğiniz bir ana ya da ara öğün varsa not edin. Ya da bir rahatsızlığınız varsa, doktor ya da diyetisyeninizin bilmesi gereken bir konu varsa yazın.
Ben bu notları çıkartırken kendi tip-1 diyabetimi yönetme şeklimin fotoğrafını çektiğimi düşünüyorum. Fotoğrafa önce kendim bakıyorum. Aldığım eğitimlerle kendi çözebileceğim konular varsa onları çözmeye çalışıyorum. Tüm sorunları çözebiliyorsam ne mutlu. Ama çözemiyorsam uzmanların kapısını elbette çalıyorum 🙂
Özellikle sınav dönemindeyseniz ya da yoğun bir iş temposu içindeyseniz ve bu dönem biraz uzun sürecekse bu fotoğrafa bakarak neleri esnetebileceğinize ya da nelere daha da dikkat etmeniz gerektiğine karar vermeniz lazım. Çünkü bizler için tip-1 diyabet yönetimi hayatı yönetmek gibi değişken olmalı. Yani tip-1 diyabet yönetimini değişen koşullara uygun hale dönüştürmek gerekebilir. Bu tarz değişimlerden sakın korkmayın ama ciddi bir değişim olacaksa mutlaka uzmanlardan destek alın 🙂
Görsel kaynaklar: http://www.e-doktorunuz.com/index.php , http://onwallhd.info/stress.html , https://commons.wikimedia.org/wiki/File
Test