Hayat Çok Değerli Kulübü’nün Facebook sayfasında denk geldikçe sizlerle bazı önemli ve hatırlamamız gereken detayları paylaşma gereği hissediyorum.
Bunlardan biri de ‘doğru kan şekeri ölçümü’.
Özellikle tekrar hatırlatmakta da fayda görüyorum; kan şekeri ölçüm cihazı tercih ederken bilinen ve marka değeri olan firmaların cihazlarını tercih etmenizi öneririm. Zira kan şekeri ölçüm sonuçlarındaki güvenilirlik bizler için oldukça önemli.
Ölçüm Sisteminde Kullanılan Enzim
Kan şekeri ölçüm cihazları, kandaki glukoz miktarını bir enzim vasıtasıyla ölçer. Cihazlarda kullanılan farklı enzimler mevcuttur, fakat bu enzimlerin özellikleri herkes tarafından bilinmeyebilir.
GDH-PQQ enzimiyle çalışan kan şekeri ölçüm cihazları glukozu diğer şekerlerden ayırt edemez. Maltoz veya galaktoz gibi vücutta bulunabilecek alternatif şekerlerin varlığından etkilenerek kan şekerini olduğundan yüksek ölçebilir. Bu da insülin dozunun yanlış uygulanmasına ve hipoglisemi durumlarının farkedilememesine yol açabilir. GDH-NAD ve GDH-FAD gibi bazı enzimleri kullanan kan şekeri ölçüm cihazları bu alternatif şekerlerin varlığından etkilenmeden ölçüm yapmaktadır.1
Buna ek olarak; glukoz oksidaz (GOD) enzimiyle çalışan test stripleri; oksijen gibi vücutta kendiliğinden bulunabilen maddeler ile etkileşime girerek hatalı ölçüm sonuçlarına sebep olabilmektedir.2 Vücutta düşük oksijen seviyesi olması durumunda strip hatalı yüksek sonuçlar verebilmekte, oksijen seviyesinin yüksek olması durumunda ise hatalı düşük sonuçlar verebilmektedir.2 Siz de kullandığınız kan şekeri test çubuklarının prospektüsünden bu bilgiye ulaşabilir, kullandığınız test çubuğunun hangi enzim ile çalıştığını öğrenerek etkileşim riskini değerlendirebilirsiniz.
Kodlama Gereksinimi
Piyasada hem kodlama gerektiren, hem de kodlama gerektirmeyen kan şekeri ölçüm cihazları bulunabilmektedir. Kodlama gerektiren cihazların düzgün şekilde ölçüm yapabilmesi için her yeni strip kutusu açıldığında, kutu içerisinden çıkan bir kodlama çubuğu ile kodlanması gerekmektedir.
Bazı çalışmalar göstermiştir ki, kan şekeri ölçüm cihazlarının kodlamasında hatalar yapılabilmektedir 3. Doğru şekilde kodlanmamış kan şekeri ölçüm cihazları hatalı ölçüm sonuçlarına yol açabilir. Bu sebeple kodlama gerektirmeyen bir kan şekeri ölüm cihazı kullanmak daha doğru ölçüm sonuçları alabilmek için iyi bir tercih olacaktır.2
Test Striplerinin Vücutta Bulunan Maddelerle Etkileşime Girmesi
Kullanılan enzimin de etkisiyle, kan şekeri ölçüm stripleri vücutta bulunan bazı maddelerle etkileşime girerek hatalı sonuçlar verebilmektedir.
Bu maddelere örnek olarak trigliseritler2, parasetamol4 ve ürik asit2,4 gösterilebilir. Kan şekeri ölçüm stripleri bu maddelerin varlığında hatalı düşük veya yüksek sonuçlar verebilmektedir.2,4 Bu sebeple diyabet hastalarının kan şekeri ölçüm sistemlerini seçerken dikkatli olmaları önerilmektedir.4 Bu bilgilere, kullandığınız kan şekeri test çubuklarının prospektüsünden ulaşabilir, etkileşim riskini değerlendirebilirsiniz.
Dış Faktörlerden Etkilenmemesi
Temel olarak, kan şekeri ölçümü için kullanılabilecek iki çeşit test çubuğu mevcuttur: Flakon formundaki kan şekeri test çubukları ve tek tek paketlenmiş test çubukları.
Flakon formundaki kan şekeri test çubukları, pek çok diyabetli tarafından kullanılmakta olup, doğru ölçüm anlamında tek tek paketli test çubuklarına göre bir risk teşkil etmektedir. Yapılan bir çalışmaya göre, flakonlardaki test çubuklarının, kutu kapağı açık unutulduğunda sadece 2 saat süreyle bile hava ile temas etmesi, ölçüm sonuçlarında %26 hatalı düşük sonuca neden olmuştur5. Bu da göstermektedir ki, doğru ölçüm sonuçlarını garantileyebilmek için flakon formundaki striplerin kutu kapağının açık bırakılmamasına dikkat edilecek şekilde kullanılması çok önemlidir. Tek tek paketli test çubukları havayla teması engelleyerek hatalı sonuç riskini önlemekle birlikte, rahat taşınabilmesi sebebiyle pratik de bir kullanım sunmaktadır.
Tüm bu özelliklerin ışığında, kan şekeri ölçüm cihazınızın doğruluğundan emin olmak isteyebilirsiniz. Bu konuda son bir hatırlatma yapalım
İki farklı cihazın sonuçlarını doğruluk bakımından birbiriyle karşılaştırmak hatalı bir yaklaşımdır!2 Cihazlardan birinin hatalı düşük ölçüm yaptığını varsayalım, diğer cihazın doğru mu yoksa hatalı yüksek mi ölçüm yaptığını herhangi bir şekilde anlayamazsınız.2 Bu sebeple kan şekeri ölçüm cihazınızın doğruluğundan emin olmak için farklı cihazlarla karşılaştırmanız sizi yanıltacaktır.
Kaynaklar
1. www.fda.gov FDA Public Health Notification: Potentially Fatal Errors With GDH-PQQ* Glucose Monitoring Technology. August 2009.
2. Ginsberg, B.H. “Factors affecting blood glucose monitoring: Sources of errors in measurement”. J Diabetes Sci Technol 2009 ; 3(4) : 903-913
3. Raine, C.H. “Self-monitored blood glucose: a common pitfall”. Endocr Pract. 2003 Mar-Apr;9(2):137-9.
4. Fox, A., Padilla, V. and Naraine, K. “Are the low-cost, blood-glucose monitoring systems reliable?”. 40th Annual Meeting of the European Association for the Study of Diabetes (EASD), 5-9 September 2004, Munich, Germany
5. Keffer, P, Kampa I. “Instability of blood glucose test strips in uncapped vials”, Diabetes, 1998, Vol 47. (Supp 1)
Görsel kaynak: hormone.org
Hayat Çok Değerli Kulübü Facebook Sayfası’nı Takip Etmek İçin
[hayatcokdegerli] [/hayatcokdegerli]
ben accu chek performa nano kullanıyordum fakat izmirde çıkan fark konusunda yardımcı olan eczane olmadığından, 1 aydır one touch selecth kullanıyorum ne kadar güvenli pek fikrim yok aslında mecburiyetten birazda kullanıyorum. tercihim accu chek tabiki
fatma hanım ben bursada oturuyorum şansımıza bir eczane performa nano çubukları için 5 tl fark alıyor, performa nanoya devam bir ara eBsensör kullandım ama hep teredütlüydüm yıllardır, accu chek go kullandım şimdi nano dayım.
keşke bende bulabilsem izmirde ama yok benim bildiğim. İnsülin karşılığında beş tl alıyordur dimi.
yok insülin falan almamız şart değil spritleri öyle indirimli veriyorlar