Hiperglisemi / Şeker Yüksekliği Anlarında Ne Yapılmalı? – Bölüm1

Hiperglisemi / Şeker Yüksekliği Anlarında Ne Yapılmalı? – Bölüm1

Şekerimizin belli başlı yükselme sebepleri vardır.

• Yapılan insülinin bozulmuş veya son kullanma tarihinin geçmesi,
• İnsülin yapılan bölgenin sürekli kullanılan bir yer olması,
• Özellikle büyüme çağındaki diyabetli çocuklardaki hormonlar,
• Sabahları yüksek olan kortizon seviyesi,
• Yenilen yemeğe göre doğru dozda insülin yapmamak,
• Glisemik indeksi yüksek, yağ ve proteinden zengin bir öğün tüketilmesi,
• İnsülin kalem iğne ucunun boyunun yeterli olmaması,
• Enfeksiyonel ve/veya ateşli herhangi bir rahatsızlık gibi.

Bir yazı ile sizlere detayları, ne yapmak gerektiğini vs anlatacağım. Bu yazıda ilk iki maddeyi açıklamaya çalışalım.

Yapılan İnsülinin Bozulmuş Veya Son Kullanma Tarihinin Geçmesi

Bu sorunla sıklıkla karşılaşılabiliyoruz.

İnsülin saklama koşullarımızın önemli olduğu kadar son kullanma tarihi de önemli.

Bozuk insülini anlamak pek de kolay değil. Özellikle “su” gibi şeffaf renkte olan insülinleri. Ayran gibi karışım insülinlerin bozuk olduğu ise daha kolay anlaşılır. Süt kesilmesi gibi bir formatta olur bu tarz insülinler. Ya da karışım insülini çalkaladıktan sonra bir türlü karışmaz.

Şeffaf renkte olan insülinlerde ise gözünüzde güvenmek zorundasınız. Renk hafif bulanıklaşmışsa, insülinin için çok çok ince, küçük ve sık aralıklarla kabarcık varsa insülin bozulmuştur diyebiliriz. Tabiki de öncelikle insülin yapıp şekeriniz ne olursa olsun düşmüyorsa ve tüm olasılıkları elediyseniz o zaman insülin gerçekten bozulmuştur yorumunu yapabilirsiniz.

Bu durumda ne yapmanız gerekiyor?

Yaptığınız insülini 2-2,5 saat kadar önce yaptıysanız ve insülinin bozuk olduğundan eminseniz ; mutlaka, daha hiç açılmamış bir insülin kutusunu açıp, şekerinizi düşürmek için insülin dozunuzu hesaplayıp, insülininizi yapın. Yeniden insülin yapmaktan endişe etmeyin. Şeker düşme eğilimindeyse de demek ki gerçekten insülin bozukmuş 🙂 Ve olası hipoglisemiyi önlemek (Olmaz ama diğer yaptığınız insülinin çalışma olasılığından ötürü.) normale göre şekerinizi daha sık kontrol edin. 

İnsülin Yapılan Bölgenin Sürekli Kullanılan Bir Yer Olması

Bu konu en en sık yaşanan konulardan biri. Yıllardır aynı bölgeden insülin yapıp, lipohipertrofi yaşayan kişi sayısı da oldukça fazla 🙁

Bildiğimiz gibi insülin yapılan bölgeler var. Baldır, kolun üst kısmı, göbek, popo ve bel boşluğu gibi.

Tip-1 diyabetli olan bizlerse kolayımıza giden yerleri insülin yapmak için seçiyoruz. Ancak sonrasında bir bakıyoruz ki o yerlerde şişlik ve sertlik yani lipohipertrofi oluşmaya başlamış. Ve özellikle bu bölgelere insülin yapıldığında insülin emilimi ya az ya da hiç olmaz. Emilemeyen insülin de görevini yapamadan, dolaşım sistemine dahil olarak dışarı atılır.

Bu sebeple de her zaman deriz ki; “insülin enjeksiyonunda rotasyon çok önemli.” 

Özellikle diyabetli bir çocuğunuz varsa ve kol veya göbeğe insülin yapmak istemiyorsa ne olursa olsun yaptırmalısınız. Anne ve babalar gerektiğinde otoritelerini kullanıp, insülin yapma yerini çocuklarına değil kendileri seçmeliler diye düşünüyorum.

Diğer taraftan yetişkin tip-1 diyabetli olan bizlerin de mutlaka ama mutlaka tek bölgeye takılmadan, insülin yapılması gereken tüm bölgeleri kullanmamız lazım.

Bu durumda ne yapmanız gerekiyor?

Lipohipertrofi olan bir bölgeye insülin yapmışsanız, şekeriniz yükselmiş ve bir türlü düşünüyorsa; o yaptığınız insülinin çalışmayacağını/işe yaramayacağını varsayarak, başka bir bölgeye, şekerinizi düşürmek için insülininizi yapın. Yeniden insülin yapmaktan endişe etmeyin. Ve olası hipoglisemiyi önlemek (Diğer yaptığınız insülinin devreye girme olasılığından ötürü.) normale göre şekerinizi daha sık kontrol edin. 

Bir sonraki yazıda ise diğer maddelere açıklık getirmeye çalışmaya çalışacağım 🙂