İnsülin Pompası İle Tip-1 Diyabet Yönetimine Nasıl Katkı Sağlıyorum?

İnsülin Pompası İle Tip-1 Diyabet Yönetimine Nasıl Katkı Sağlıyorum?

Diyabet teknolojilerini kullanalım ya da kullanmayalım iyi bir diyabet eğitimi almışsak, kendi tip-1 diyabetimizin nasıl bir profil olduğunu biliyorsak, hasta olunca ya da tatil vb zamanlarda şekerimizin nasıl gittiğini biliyorsak diyabetimizi yönetmek çok çok zor olmamalı.

İnsülin pompası kullanımımda 8. yılımdayım. Bu kadar yıl birçok iyi ya da kötü tecrübem olsa da iyiler ağırlıkta. Ve her gün yeni şeyler de öğreniyorum.

Öncelikle şunu tekrarlayalım; insülin pompası kullanıcıları Levemir ya da Lantus gibi uzun etkili insülin kullanmıyor. Humalog, Apidra ya da Novorapid’den herhangi birini kullanıyoruz. Hızlı etkili bu insülinler 24 saat boyunca azar azar gönderiliyor ki bazal insülin gibi bir çalışma modu yakalasın.

Özellikle düşük karbonhidratlı beslendiğim bu dönemde insülin pompamın bazal insülin ayarlarını sürekli kontrol ediyorum. Şekerin özellikle belli saat aralığında düşmesine paralel bazal doz ayarlarımı daha kolay yapıyorum.

Düşük karbonhidratlı beslendiğim yaklaşık 2 aylık bu dönemde ara arada şeker yüksekliklerim olmadı değil. Çünkü bazen 50-60 gram karbonhidrat almayı unutup 30-35 gram karbonhidrat alıyorum. Ve bizdeki olası tehlike olan ketoasidoz kaçınılmaz oluyor 🙁 İşte bunları da gözlemleyerek insülin pompasının geçici bazalını devreye sokuyorum. Bu geçici bazal ayarı çoğu zaman çok işime yaradı.

Geçici Bazalı Ne Zamanlar Kullandım?

Direkt karbonhidrat içermeyen bir öğün aldıysam insülin yapmaya da ihtiyaç olmuyor. Ama o öğünü yaptıktan 2-3 saat sonra şekerim yükselmeye başlıyor. İşte bu tarz bir öğün tüketip, başıma böyle bir şey geliyorsa özellikle geçici bazalı kullanıyorum. Ve genelde % sel olarak 2 ya da 3 saat süresince o saatte giden bazalı % 75 arttırıyorum.

İnsülin pompasının geçici bazal bölümüne gelince “Yüzde” olan kısım % 100 görünür. Bu oran o saatteki bazal dozun tamamının gittiğini gösterir. Geçici bazalı % 150 yaparsanız o saatte giden % 100 bazal dozu 1 ünite ise, geçici bazal ile 1,5 ünite oluyor. Ya da geçici bazalı % 50 yapmak isterseniz 1 üniteli bazal yerine o saatlerde 0,5 ünite gidiyor.

Ya da bazen şekerim yukarı yönde verev okla çıkıyor. Kan şekerim çok kritik bir yükseklikte yani 250 ve üstü değilse geçici bazalı % 75 arttırıyorum. Böylece bolus yapıp şekerimi hızlı bir şekilde ve tepetaklak düşürmektense yavaş yavaş ve istikrarlı düşürüyorum.

Yayma Bolus

Yayma bolusu ise özellikle yoğun proteinli ve/veya yağlı ana öğünler ya da ara öğünlerde devreye sokuyorum. Protein çok tüketen biri değilim ama zeytinyağı ve tereyağını yemeklerde kullanmayı seviyorum 🙂

Eğer protein, yağ ve karbonhidratın da olduğu bir öğünse karbonhidrat için olan insülini hemen gönderiyorum. Gönderdiğim bu insülinin % 20’sini hesaplayıp 3 saate yayıyorum.

Ya da yoğun çikolatalı bir şey yediysem (Asuman adında çilekli-çikolatalı bir tatlı favorim var.) yine yayma bolsu kullanıyorum. İçinde şekerimi direkt yükseltecek şeker miktarını tahmini hesaplıyorum ve ona göre insülini direkt gönderiyorum. O gönderdiğim insülinin % 20’sini de hesaplayıp 3 saate yayıyorum. Bu arada özellikle Asuman için yaptığım bu yayma bolusa ulaşana kadar çok uğraştım diyebilirim 🙂 Ama sonunda başardım.

Özellikle belirtmem gerekirse geçici bazal son 3-4 aydır hayatımı baya kolaylaştırdı. Şekerimin gayet düzenli gitmesine iyi bir katkısı oldu.

Unutmayın; tip-1 diyabetinizi ne kadar iyi tanırsanız (ki ara ara gereksiz sürprizler yapmayı seven zorunlu bir yol arkadaşımız olsa da!) o kadar iyi yönetirsiniz.