İnsülin Pompasında “Aktif İnsülin” Ne Demektir?

İnsülin Pompasında “Aktif İnsülin” Ne Demektir?

Özellikle insülin pompa kullanıcılarının büyük bir kısmı bu konuya maalesef pek hakim değil. Bu sebeple biraz açıklık getirmek gerekecek.

Bildiğimiz gibi hızlı etkili insülinler Apidra, Humalog ve Novorapid’dir. İnsülin pompasında sadece hızlı etkili insülinler kullanılır. Hızlı etkili insülinleri ister insülin kalemi, isterseniz de insülin pompası ile yapın vücutta maksimum 4-4,5 saat kalırlar. İnsülini yaptıktan/gönderdikten 90 dakika sonra maksimum etkiye ulaşıp, saatler geçtikçe etkileri azalıp, 4-4,5 saat sonrasında da ‘işimizi yaptık ve biz gidiyoruz.’ derler 🙂

Bu sebeple de yine hem insülin kalemi hem de insülin pompası kullananlara, özel bir durum yoksa, insülin yaptıktan 4-5 saat içinde tekrar tekrar hızlı etkili insülin yapmaları önerilmez. İstenmez. Çünkü içerde daha çalışmayı bekleyen, kullanılmamış insülin vardır.

İnsülin pompasında ise ‘aktif insülin’ dediğimiz bir detay vardır. Aktif insülin süresi hemen hemen tüm insülin pompa kullanıcılarında 4 saattir. Tip-1 diyabet tıpta tek isimle adlansa da herkesin yaşama şekli farklı olduğu için de aktif insülin süresi bazı bireylerde 3, bazılarında ise 5 saat olabiliyor.

Size birkaç örnekle ‘aktif insülin’ hakkında bilgi vermeye çalışacağız.

Karbonhidrat Alınmaması Halinde

Yemek yediniz. 2-3 saat sonra kan şekerinizi ölçtünüz ve 250 mg/dL çıktı. İnsülin pompanızda ‘bolus sihirbazı’ açıksa; önce kan şekerinizi girip ACT’ye basıp, ‘besin gir’ kısmını ise yine ACT ile geçtiğinizde size mevcut insülin durumu hakkında bilgi veren bir ekran çıkar. IDF (insülin duyarlılık faktörünüze göre) değerinize göre 250 mg/dL için insülin gerekli mi? Aktif insülin var mı? gibi gibi detay verir. Bu ekranda eğer içerde aktif insülin varsa, 250 mg/dL’lik yükseklik için size insülin dozu önerilir ya da önerilmez.

Bu arada insülin pompanızda aktif insülin yoksa ve kan şekeriniz yüksek çıkmışsa insülin pompasına kan şekerinizi girip ACT tuşuyla ilerlediğinizde size mutlaka ‘düzeltme bolusu’ önerilecektir.

Karbonhidrat Alınması Halinde

Yemek yediniz. 3-4 saat sonra kan şekerinizi ölçtünüz ve 250 mg/dL çıktı. Ara öğün yapacaksınız ya da canınız bir şeyler çekti yiyeceksiniz (Klinik beslenme protokolünüze göre ne yapmanız/yapmamanız gerektiğini en iyi siz bilirsiniz.). Ya da insülin pompasında aktif insülin verken ana öğün yapacaksınız.

Yine insülin pompanızda ‘bolus sihirbazı’ açıksa; önce kan şekerinizi girip ACT’ye basıp, ‘besin gir’ kısmına ise 20 gram karbonhidrat girdiniz ve ACT ile geçtiğinizde size mevcut insülin durumu, alacağınız karbonhidrat, karbonhidrat için ne kadar insülin yapacağınız hakkında bilgi veren bir ekran çıkar. Bu ekranda eğer içerde aktif insülin varsa, IDF (insülin duyarlılık faktörünüze göre) değerinize göre 250 mg/dL’lik yükseklik için size insülin dozu önerilir ya da önerilmez. Ama içeride ister aktif insülin olsun, ister olmasın alacağınız karbonhidrat için mutlak ama mutlaka karbonhidrat/insülin oranınıza göre insülin dozu önerilir.

Diğer Önemli Detaylar

• İnsülin popmanızın bilgi ekranında aktif insülin var görünse de insülin pompas set değişimi gibi işlerinizi yapabilirsiniz. Her ne kadar aktif insülin görünse de o insülin vücuda gitmiş ve çalışmayı bekleyen/çalışmaya devam eden insülindir.
• Kan şekeriniz yüksekse ve düzeltme bolusu yaptıysanız, kan şekerinizin düşmesi için minimum 2 saat bekleyin. Sürekli sürekli IDF değerinize göre insülin göndermeyin.