Aslında yayma bolus bol yağlı ve/veya proteinli bir ana öğün için insülin pompası kullanan bireylerin kan şekerlerini daha iyi yönetebilmeleri adına kullanılan bir insülin yapma yöntemidir (Yanlışım varsa bilen arkadaşlarımız düzeltsin lütfen).
Neden bol yağlı ve/veya proteinli bir ana öğün için olduğunu da kendi bildiklerim kadarıyla anlatayım sizlere. Bol yağlı ve/veya proteinli bir ana öğün yendiğinde kan şekeri standartta olduğu gibi 2 saat sonra yükselmiyor. Ortalama 3-4 saat sonra yükseliyor. Normal sistemle insülin pompasından tek seferde yemek için yapılan bolus insülini gönderdiğimizde insülin hemen çalışmaya başlayacak ve kan şekerini 1.-2. saat arasında düşürecek, 2. saat ve sonrasında ise yükseltmeye başlayacak. Çünkü kan şekeri bol yağlı ve/veya proteinli bir ana öğün alındığında 3-4 saat sonra yükselmeye başlayacak.
Ki bazen birçoğumuz da yaşamıyor değiliz bu durumu. KH sayımımı yaptım, doğru dozda insülin gönderdim kalem ya da pompamdan ama kan şekerim yemekten sonra aniden düştü ancak 3-4 sonra da yükseldi deriz. İşte sebeplerden en önemlisi bol yağlı ve/veya proteinli bir ana öğün.
Bu negatif durumu maalesef insülin kalemi kullanan arkadaşlarımız etkili bir şekilde çözemiyor. Ama biz insülin pompası kullanan bireyler pompalarındaki Yayma Bolus Menüsü ile bu tarz bir ana öğünü daha iyi yönetebiliyoruz.
Yayma Bolusu kullanmak için endokrin doktorunuzun yönlendirme yapması oldukça önemli. Lütfen bu yazıyı okuduktan sonra kendi üzerinizde uygulama yapmaya kalkmayın. Benim doktorum yeme şeklime ve kan şekeri değerlerime göre ana öğünlerimi 2 saat yayma bolusu ile organize etmemi istediği için şu an bu yöntemi kullanıyorum. Belki iyi gelecek, belki de gelmeyecek. Sadece deneme yapıyoruz.
Yayma Bolusu kullanmak için insülin pompamızın üzerindeki ACT tuşuna basıyoruz. Aşağı ok yardımı ile İkili/Yayma Bolus Menüsüne ACT ile giriyoruz ve kapalı olan bu kısmı açık olarak ACT ile onaylayarak aktif hale getiriyoruz.
Ve sonrasında benim akşam yemeğimde yaptığım gibi bolus sihirbazını kullanarak önce kan şekeri değerinizi giriyorsunuz.
Yani ana ekranda iken B tuşuna yani Bolus tuşuna basıyoruz. Ve glükometremiz ile ölçtüğümüz kan şekeri değerimizi giriyoruz. Benim 123 mg/dL idi (Pompadaki hedef kan şekeri aralığım ise 100-110 mg/dL). ACT tuşuna basıyoruz. Akabinde alacağımız KH miktarını giriyoruz. Ben 40 gr KH miktarını girdim. Yine ACT tuşuna basıyoruz. Bu çıkan ekranda size toplamda ne kadar insülin gideceği hakkında detaylı bilgi pompa tarafından gösteriliyor.
4,4 ünite alacağım 40 gr KH için, 0,2 ünite de 123 mg/dL olan kan şekerimi 110 mg/dL’ye getirmek için yapacağı düzeltme bolusu. Yani toplamda 4,6 ünite insülini yayma olarak göndermem lazım. Tekrar ACT’ye basarak insülin göndermeye çalışmaya devam ediyoruz. Çıkan ekranda Normal Bolus ve İkili Yayma şeklinde kısım geliyor. Ancak 0,2 ünite olan düzeltme bolusu sistemin hemen göndermesi lazım. Bu sebeple tekrar ACT tuşuna bastığımızda bize otomatik olarak ekranda üste 4,6 toplam bolusun % 48’i olan 2,2 ünite, altında ise % 52’si olan 2,4 şeklinde bolusu gönderecek. Biz hemen olarak 2,2 olan kısmı 0,2 olarak düzeltme bolusunu göndermesini ve kalan 4,4 ünite insülini de 2 saate yaymasını sağlayacağız. Bu ekranda aşağı oka bastığımıza 2,2 olan kısmı 0,2 ye getirirken, 2,4 olan kısım otomatik olarak 4,4’e gelmeye başlayacak. Ayarlamayı yaptıktan sonra tekrar ACT tuşuna basıyoruz. Bize 4,4 olarak yayacağımız insülini kaç saatte yaymamızı soracak. Bu ekranda da ben 2 saat olarak ayarlamamı yaptım. Ve ACT tuşuna bastım.
0,2 olan düzeltme bolusunu hemen gönderdi. 4,4 lük besin için olan bolusu ile her 4 dakikada olacak şekilde kendi içinde hesaplamasını yaparak göndermeye ayarlanmış oldu.
Ama eğer kan şekeriniz pompadaki hedef aralıkta ise yani bendeki gibi 100-110 mg/dL arasındaysa kan şekerimizi, alacağımız KH miktarını girip ekranda yapılacak insülinle ilgili bilgileri de görüp ACT’ye bastığımızda bu sefer çıkan ekranda Normal Bolus ve İkili Bolusun yanında Yayma Bolus kısmı da görünmeye başlayacak. Bu sefer sadece Yayma Bolus’a ACT ile tıkladığımızda bize kaç saate yayma yapacağımızı pompa soracak ve saati de ayarladıktan sonra ACT’ye bastığımızda yine her 4 dakikada olacak şekilde insülin pompası yayma süresi boyunca insülin göndermeye devam edecek.
Yarın Yayma Bolus ile ilgili sabah kahvaltımı yapmadan önce sizlere bu sistemin nasıl çalıştığını bu sefer videoya çekerek anlatacağım. Yazıdan ziyade konuşarak iletişimin daha kuvvetli olduğunu düşünenlerdenim 🙂
İnsülin pompasını kullanmayı bilenler için anlaşılabilir bir dille yazdım ama insülin pompası olmayan arkadaşlarımız için ilk bakışta zor gelebilir. Endişe etmeyin insülin pompası kullanmayan arkadaşlarım. Medtronic’ten Mine Hanım telefonda ve 2 dakikada bana bu sistemi çok kısa bir şekilde anlattı 🙂 Uygulaması oldukça kolay.
Aklınıza takılan bir konu olursa zaten yorum olarak sorarsınız 🙂
selamlar, bildiğim kadarıyla yayma bolusu yediğimiz yağlı ve proteinli besinlerin yavaş sindiriliyor olmasından dolayı yapılıyor, ve sizinde anlattığınız gibi 3-4 saat sonra sindirilmiş oluyor ve eğer normal şekilde insülin yaptıysak, yaymadıysak 3-4 saat sonra insülinin etkiside azaldığından şekerimiz yükselmeye başlıyor. Yalnız öğünümüzde tamamen yağlı veya proteinli besin tüketmiiyorsak ve öğünümüzde hızlı sindirebildiğimiz besinlerde varsa bu durumda yaymayı %20-30 gibi bir değerde tutup, bu kısım yağlı kısım için, geri kalanınıda hızlı sindireceğimiz besinler için anında göndermemiz gereken değer olarak girmeliyiz diye biliyorum, yanlışsam düzeltin lütfen.
saygılar.
Kenan Bey,
Aslında aynı şeyi söylüyoruz. Yazıda da bunu anlatmaya çalıştım. Yağlı ve proteinli besinler dediğiniz gibi geç sindiriliyor. Bu sebeple de yapılan normal bolus 3-4 saat sonra etkisini kaybettiği için kan şekeri de 3-4 saat sonra yükselmekte. Ama ilk saatlerde hipoglisemi yaşatmakta. Bu sebeple yayma bolus yapmak mantıklı olmakta.
Standart bir formül vardır elbette ama yine kişiden kişiye değişen bir durum da söz konusu.
Ki bu sistem sizin de dediğiniz gibi hızlı sindirilen ya da hızlı sindirilemeyen besinler için de uygulanabilir elbette. Mantıken böyle olmalı. Çünkü yayma bolusunun giriş seviyesindeyim 🙂 Emin konuşamıyorum 🙂
sevgiler
slm esra hanım;
bende insülin pompasına geçtim bir haftayı geçti takalı deneme pompa, bolusu ayarlamaya çalışıyoruz. ancak bolus dozlarını ayarlayamadık. doktorum her saat ölçülmesi laazım dedi o yüzden firmayla görüştük üc günlük saatlik kan şekeri takip cihazı takılacak. ancak firma sensörlü pompa ile ayarlanabilir gerek kalmaz dedi bende sansörlü pompa sipariş ettim henüz gelmedi ancak ben çok zorlanıyorum bazallar çok etkiliyor düşürüyor o yüden bazalları düşürerek gidiyorum, ben dörtlü iğne tedavisinde bukadar zorlanmamıştım, devam etmekle etmemek arasında kaldım. deneyimli olarak sizin tavsiyeniz nedir. saygılarımla
Sayın Mavan,
Daha 1 hafta olmuş. Lütfen sabırlı olun. Her şey maalesef ha deyince olmuyor. Her şey maalesef ha deyince iyi gitmiyor. İnsülin pompasına alışma dönemi bence ortalama 1 ay kadar. Hatta 2 ay bile diyebiliriz.
Bizler yani insülin pompası kullanan kişiler artık insülin pompasız yapamazlar gibi. Biz de sizin geçtiğiniz dönemlerden geçtik. Zorlandık. Bazı zamanlar daha fazla zorlandık ama geçti bitti.
Sabredin ve pompa ile ilgili her bilgiyi kafanıza kayıt edin.
sevgiler
teşekkür ederim esra hanım; birde ben cihazın sensörlü olanını tercih ettim ama henüz gelmedi. fazla yükseliş yada düşüşlerde cihazın beni uyarmasını istiyorum. sanırım öyle. kullandınızsa doğruluk payı nekadar?
Esra hanım pompada emilim sorunu yaşadık olabilirmi set değişimi haricinde neler yapılabilir
esra hanım pompada yazılan aktif insülin vücutta bulunan insülin miktarımı yoksa göndereceği insülin miktarımı?
Pınar Hanım Merhaba,
Vücudumuza iletilmiş ancak henüz kullanılmamış insülindir.
Sevgiler
Esra Hanım.Aktif insülini nasıl hesaplayabilirim? Ya da pompada kaydolduğu bir yer var mı?
Ayrıca bu konuyla ilgili doktorumla mı konuşmam gerekir pompa eğitmeniyle mi?
Aysun Hanım Merhaba,
Bolus sihirbazını kullanır gibi sadece kan şekeri değerinizi girin pompaya. Besin KH miktarını ACT’ye basarak geçin. Aşağı oka basarak aktif insülin var mı yok mu görürsünüz.
Ya da yemek yerken kan şekeri, KH miktarını girdiğinizde sın ekranda eğer vücudunuzda aktif insülin varsa size gösterecek.
Sizin için önemi nedir? Neden illaha doktor ya da firma yetkilisi ile görüşmek istiyorsunuz?
Pompanın kullanma kılavuzunda aslında oldukça açıklayıcı bilgiler var.
Sevgiler
4 ay oldu pompa taktıralı ama bolus sihirbazını kullanmadım daha hiç.Daha doğrusu ne doktor ne de diyetisyen bu konudan bahsetti.Firma yetkilisi laf arasında söyledi o kadar.
Acaba kimden öğrenmem gerekli bu konuyu diye sordum Esra hanım ? Mesela biraz yağlı bir öğün tükettiğimde sonrasında mutlaka problem yaşıyorum.Bu konuyla ilgili beni kimin yönlendirmesi gerekli acaba.Yani diyetisyenle mi görüşmem gerek doktorla mı acaba ?
Buarada teşekkür ederim bilgi verdiğiniz için.Kullanma kılavuzunu da iyice bir inceleyeyim
Biraz karıştırmışım konuları galiba :\ Ayrı ayrı bahsetmek gerek sanırsam 🙂
Yağlı yiyecekler yendiğinde yayma yapılıyor değil mi.Bu konuyu diyetisyene mi danışmalıyım ?
Bolus sihirbazını da kullanmıyorum.Yani değerlerimi pompaya kendim girmiyorum.Hesaplayarak direkt alacağım bolusu giriyorum.Bu bolus sihirbazını öğrenmek için de kimden yardım almalıyım.Yani kendim uygulasam bir problem yaşar mıyım acaba diye tedirgin oldum.
Aysun Hanım Merhaba,
En önemli nokta endokrin doktorunuzun bazal ayarlarımızı iyi bir şekilde yapmadı.
İDF,günün saatlerine uygun KH/İnsülin oranınız ise diyetisyen tarafından yapılmalı. Size KH Sayım Yöntemi seviye seviye anlatılmalı.
Bolus sihirbazı menüsü açık değilse kullanamazsınız.
Bazı tip-1 Diyabetliler benim gibi bolus sihirbazını kullanırken bazıları sizin gibi kafadan hesaplayarak pompaya insülin dozunu girmekte. Ama ben bolus sihirbazını yoğun olduğum ve bu hesaplamaları da yaparak kendimi daha fazla yormak istemediğim için kullanıyorum.
Yağlı öğünler için yayma bolusu da diyetisyen tarafından size öğretilmeli.
Sevgiler
Tşk ederim ilginiz için.Öpüyorum sizi.Sevgiler 🙂
Merhaba Esra Hanım,
İnsülin pompası üniversite tez konum ve bu konuda bazı sorularım olacak kullanıcı olarak size acaba bana mail yoluyla ulaşmanız mümkün müdür?
Teşekkürler
Merhaba Olcayto,
esra@diyabetimben.com‘a mail atabilirsiniz ama İnsülin Pompası kategorisinde tüm bilgiler zaten bulunuyor.
Sevgiler
Esra Hanım merhaba,
Gebelik nedeni ile 2 aydır demo pompa kullanıyorum. Dün kendi pompama geçtik.
Normalde dikktami çekmemişti ama son bir kaç öğündür, pompa değiştikten sonra yani aktif insülin oranının çok yavaş azaldığını gördüm.
Tokluklarım yüksek çıkınca, aldıım CHO miktarından da emin olduğum için şekerim yüksek gitmesini anlayamadım. Örneğin 13:00 de yediğim yemekte vurduğum insülinin %70’i 2.saat sonunda hala aktif görünüyor. Bu normal midir? Medtronicten ilgili kişiye soracğım ama bugün mümkün değil, bazı sağlık promlemleri nedeni ile rahatsız etmek istemiyorum:) Kendi başıma kaldım, size danışmak istedim.
sevgilerimle,
Kübra Hanım Merhaba,
Aktif insülin süresi diyabetli olmayan insan anatomisine göre ayarlanmış durumda. Aktif insülin süreniz 3 ya da 4 saat ayarlanmıştır. Çok nadiren 5 saat de ayarlanabiliyor. Dolayısıyla bu yaşadığınız durum normal bir durum. Ama yine de içinizin rahatlaması için kullandığınız insülin pompası markasının temsilcisi ile görüşün.
sevgiler,