İnsülin Tedavisinde Enjeksiyon Yöntemi Hakkında / Bölüm-13

İnsülin Tedavisinde Enjeksiyon Yöntemi Hakkında / Bölüm-13

  Lipohipertrofiler ve diğer enjeksiyonla ilişkili komplikasyonlar

Tanım

Lipohipertrofi insülin enjeksiyonu yapan birçok hastada enjeksiyon bölgelerinin deri altı dokusunda uzun dönemde ortaya çıkan kalınlaşmış, ‘lastiksi’ lezyonlardır.

Lipohipertrofi halen sıklıkla bildirilmektedir.

Enjeksiyon Teknikleri Anket Verileri

• Enjeksiyon Teknikleri Anket Verileri’nde hastaların % 48’i enjeksiyon bölgelerinde derinin altında sertlik ve şişlikler olduğunu (eskiden) bildirmiştir.

Tanı

Lipohipertrofinin tanısı gözle ve elle muayeneyi gerektirir.

Lipohipertrofiler

Uzman önerileri

Her bölge en az yılda bir kez kontrol edilmelidir.

Tarama tekniği 

Muayene uygun şekilde ısıtılmış odada yapılmalıdır. Hasta; soyunmuş ve rahatlamış olmalıdır.

Sağlık uzmanı muayene sırasında kontraktür veya ürpermeyi önlemek üzere ellerini ısıtmalıdır. İğne bölgelerini, küçük deri morarmalarını ve hiper/hipotrofileri, kıl dönmesini araştırmalıdır.

Görsel kontrolden sonra, dokunarak kontrol; bölgeler hafifçe dokunarak, baskı uygulamadan, ‘körlemesine’ yapılarak, deride düzensizlik, deri yapısında bir değişiklik veya deri altı basamak benzeri his kontrolü yapılmalıdır.

Daha sonra görsel ve sokunsal kontrol teknikleri daha az kullanılan enjeksiyon bölgelerine uygulanmalıdır. Hastaya enjeksiyon bölgeleri sorulmalıdır, sağlık uzmanı ilk muayeneyi doğrulamak üzere bu bölgeleri dokunarak kontrol etmelidir.

*** Christine Gilbert’in ‘injection d’insuline et lipodystrophie’ yayınından alınmıştır.

Enjeksiyon Teknikleri Anket Verileri

Hastaların yaklaşık % 28’i hala sert ve şişlik bölgelerine enjeksiyon yapmaktadır.

Glisemik kontrol ile ilgili sonuçlar

Bu lezyonlar estetik görünmemesinin yanı sıra diyabet kontrolünü de kötüleştirmektedir. Çünkü bu şişliklere uygulanan insülin etkisi gecikmeli ya da değişken olabilir.

Lipohipertrofiye yapılan bir enjeksiyondan sonra dengesiz diyabetin getirebileceği riskler hakkında hastaların bilgilendirilmesi çok önemlidir.

Sürekli glisemik kontrol sayesinde hasta, lipohipertrofiye enjekte edildikten sonra insülin rezorpsiyonunun değişkenliğine daha kolay ikna olabilmektedir (piklere bakınız).

Yine de insülin ile ilgili komplikasyonlar geri dönüşümlüdür.

Tedavi

Lipohipertrofi tespit edilir edilmez, hastaya, bu lezyona artık enjeksiyon yapmaması ve anormal doku normale dönene kadar (ki bu aylar, hatta yıllar alabilir) enjeksiyon bölgelerini değiştirmesi önerilmelidir.

Uzman önerileri

Lipohipertrofinin karşılıklı olarak iki ucuna (normal doku ile ‘lastiksi’ dokunun birleştiği yere) mürekkeple iki işaret konulduğu zaman uzun süreli takip ile lezyon ölçülebilir ve büyüklüğü kaydedilebilir.

Enjeksiyonlar yapılırken Lipohipertrofiden normal dokuya geçilmesi için enjekte edilen insülin dozunun genellikle azaltılması gerekir. Değişikliğin boyutu kişiden kişiye değişir. Kan şekeri sık sık ölçülmeli, doz kararları buna göre verilmelidir.

ÖNEMLİ NOTLAR

Lipohipertrofi için şu an mevcut en iyi önleyici ve tedavi edici stratejiler:

• Saf insan insülini kullanmak
• Her enjeksiyonda enjeksiyon bölgesini değiştirmek
• Daha büyük enjeksiyon bölgeleri kullanmak
• İğneleri tekrar kullanmamak

Esra’nın notu: Biraz doktorlara yönelik oldu bu yazı ama tip-1 diyabetlinin kendisi ya da yakınları da doktor uzmanlığına sahip olması gerektiği için bu teknikleri ve tedavi şekillerini de öğrenmek gerekmektedir.