Okulda Diyabet Programı Önerisi / Öğretmene ve Okula Mektup

Okulda Diyabet Programı Önerisi / Öğretmene ve Okula Mektup

Özellikle okullu tip-1 diyabetli çocuklarımız için Okulda Diyabet Program Yöneticisi Prof Dr Şükrü Hatun’un paylaştığı mektubu sizlerle paylaşmak isterim.

Çocuğunuz okul hayatına yeni başlayacaksa ya da okullu ise takipte olduğunuz doktor, diyetisyen ve hemşireden imza alarak aşağıdaki mektubu okul yönetiminize verebilirsiniz. Çünkü tip-1 diyabetli çocuklarımız okulda öğretmenlerimize ve okul yönetimine emanet ve onların da acil bir durumda ne yapacaklarını bilmeleri önemli.

Bir de Okulda Diyabet! / Yeni Eğitim Dönemi İçin Rehber başlıklı yazımızı okumanızı öneririm 🙂

OKULDA DİYABET / ÖRNEK DİLEKÇE

………………………………………………………

ÇOCUK ENDOKRİNOLOJİ VE DİYABET

BİLİM DALI/ÜNİTESİ

KONU: …………………………… isimli öğrenciniz.

Değerli Öğretmenim,

Sizin de öğrenciniz olan çocuğumuz …………………………………………………. Tip 1 Diyabet (Şeker Hastalığı) tanısı ile hastanemizde izlenmektedir.

Çocuğumuz ve ailesine, diyabet tedavisinde gerekli olan eğitimler yapılmış ve bu hastalık seyrinde oluşabilecek sorunlar karşısında ne yapacakları öğretilmiştir. Ancak çocuğumuz günün önemli bir kısmını okulda geçirmektedir. Bu nedenle Tip 1 diyabet ve olası sorunlarla ilgili olarak  sizi de bilgilendirmek istedik.

Tip 1 Diyabet, insülin eksikliği sonucu gelişen bir hastalıktır, bu nedenle tedavisinde  insülin kullanılmaktadır. İnsülinin yanı sıra her çocuğa göre değişen bir beslenme ve egzersiz planı verilmektedir.  Öğrenciniz hekimin uygun gördüğü doz ve saatlerde (bu genelde sabah, öğle, akşam ve gece ) insülin tedavisi almaktadır.

Değerli Öğretmenim,

Diyabetli çocukların okul yaşamı boyunca sağlıklarının korunması ve kendilerini güvende hissetmeleri için öğretmenler ve ailelerin yakın işbirliğine ihtiyaç vardır. Bu amaçla Milli Eğitim Bakanlığımızın işbirliği ile “Okulda Diyabet Programı” yürütülmektedir. Bakanlığımızın konu ile ilgili 24.2.2013 tarihli genelgesine http://dogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2013_02/27044427_dyabetlrencler.pdf  linkinden ulaşılabilir.

Diyabetli çocuklara  aşağıdaki önerileri dikkate alarak yardımcı olabileceğinizi düşünüyoruz.

Genel öneriler

1. Diyabetli çocuğun kendisinden izin alınarak, gerekirse diyabet konusunda diğer öğrencilere bilgi verilmelidir. Bu konudaki ayrıntılı bilgilere http://www.okuldadiyabet.org/ linkinden, eğitim için kullanılacak videolara ise https://www.youtube.com/user/OkuldaDiyabetTV linkinden ulaşılabilir.
2. Diyabetli çocukların sınıflarında kan şekeri ölçümüne ve insülin yapmalarına izin verilmeli, bunun için uygun mekan/revir oluşturulması sağlanmalıdır.
3. Diyabet tedavisinde beslenme planlaması çok önemlidir ve diyabetli çocukların ara öğün almalarına ihtiyaç vardır. Bu nedenle diyabetli çocukların sınıflarda ara öğün almalarına izin verilmelidir. Okuldaki beslenmesi konusunda ailenin önerileri dikkate alınmalıdır.
4. Diyabetli çocukların arkadaşlarının katıldığı beden eğitimi dersleri, okul gezileri gibi aktivitelere katılması sağlanmalı ve hiçbir şekilde diyabetli oldukları için  ya da “sorumluluk alamayız” diyerek bu tür aktivitelerden uzak tutulması yoluna gidilmemelidir. Okul gezilerinde alınacak önlemler konusunda aileden bilgi alınmalıdır.
5. Diyabetli çocukların en az 3 ayda bir doktor kontrolüne gitmeleri gerektiği için randevu günlerinde izinli sayılmaları ve hastaneye bunun dışında gidiş ve yatışlarının gerekmesi halinde rapor istenmelidir.

Hipoglisemi (Kan şekeri düşüklüğü) sırasında yapılması gerekenler

Diyabet kan şekeri yüksekliği ile seyreden bir hastalık olmasına karşın diyabetli çocukların kan şekerleri, fazla insülin yapılması, az yenmesi veya öğünlerin atlanması ve  tedbir almadan fazla egzersiz yapılması gibi nedenlerle normal değerin altına düşebilir. Kan şekeri düşüklüğü diyabetli çocuklar için önemli bir durumdur ve gerekli müdahale yapılmadığında koma gibi ağır sorunlara neden olabilir. Diyabetli çocuklar ve aileleri kan şekeri düşüklüğü ve tedavisi konusunda eğitilmişlerdir. Öğretmenlerin de kan şekeri düşüklüğünü tanımaları ve tedavi konusunda öğrencilerine yardımcı olması gereklidir.

Hafif Hipoglisemi

• Kan şekeri düşen çocuklarda terleme, ağız çevresinde solukluk, titreme, baş ağrısı, çarpıntı gibi belirtiler görülür ve çocukların kendileri bunları hissedebilir.
• Kan şekeri düşüklüğü olan çocuklara ders kesilerek yardım edilmeli ve hemen kan şekerleri ölçülmelidir. Kan şekeri 80 mg/dl altında ise 3 adet kesme şekeri veya meyve suyu (öğrencinin çantasında vardır) verip 15 dakika sonra kan şekeri tekrar ölçülmelidir. Kan şekeri hala  80 mg/dl altında ise  bir kez daha  3 adet kesme şeker verilebilir veya meyve suyu içirebilirsiniz.

Ağır hipoglisemi ve Glukagon yapılması

• Kan şekerinin aşırı derecede düştüğü durumlarda ise çocuklar “ayağa kalk” gibi basit emirleri anlayamazlar ve “boş boş” bakarlar. Ayrıca çift görme, uykuya dalma, ”peltek konuşma”, bilinç kaybı gibi belirtiler olabilir. Bu durumda ağızdan herhangi bir şey verilmemeli, acilen kan şekerini yükselten  ‘Glukagon’ iğnesi yapılmalı ve ambulans çağrılmalıdır.
• Bu gibi durumlar için okul buzdolabının kapağında ‘Glukagon’ bulundurulması ve okul hemşiresi veya ilgili öğretmenin ‘Glukagon’ yapabilmesi ideal bir durumdur.
• Glukagonu, çocuğun kol veya bacağının ön yüzünden aşı gibi dik şekilde enjekte edebilirsiniz(hazırlanışı kutunun üzerinde veya içinde yazmaktadır). Glukagon yapma esnasında panik yaşamamanız için önceden hazırlanışını okuyabilir veya nasıl yapıldığını, ne kadar yapılacağını öğrencinizden ya da ailesinden öğrenebilirsiniz.
• Öğrenciniz 20 kg altında ise yarısını, üzerinde ise tamamını yapabilirsiniz. Glukagon, etkisini 10-15 dakikada göstererek kan şekerinin yükselmesini ve çocuğun kendine gelmesini sağlar.
• Bu arada aileye de mutlaka haber verilmelidir. Bu nedenle öğrencinizin ailesinden ulaşacağınız kişilerin telefon numaralarının sizde kayıtlı olmasını tavsiye ederiz. Çocuk kendine geldikten sonra kan şekeri düzeyine göre meyve suyu verilebilir.

Hipoglisemi sonrası ve hipogliseminin önlenmesi

1. Hipoglisemi geçiren çocuklara kan şekeri normale gelse bile kendisini yorgun hissediyor ve izin talep ediyorsa anlayış göstermenizi rica ederiz.
2. Kan şekeri düşüklüğü ve sonrasında çocukların algılamaları bir süre bozulmaktadır. Bu nedenle sınav sırasında kan şekeri düşüklüğü yaşandığında sınavın tekrarı gibi kolaylıklar sağlanmalıdır.
3. Kan şekeri düşüklüğünün önlenmesi bakımından spor karşılaşmaları veya 19 Mayıs törenleri gibi uzamış egzersizler öncesinde diyabetli çocukların ek ara öğün almalarına ve kan şekerlerini ölçmelerine izin verilmelidir.

Hiperglisemi (Yüksek kan şekeri) sırasında yapılması gerekenler

1. Diyabetli çocuklar kan şekerinin yüksek olduğu dönemlerde arkadaşlarına göre daha sık tuvalete gitme ihtiyacı duyabileceklerinden bu konuda anlayış gösterilmelidir.
2. Yüksek kan şekeri olan çocukların istedikleri kadar su içmelerine ve gerektiğinde idrar ketonuna (kendileri bunu bilmektedir) bakabilmesine izin verilmelidir.
3. İdrar ketonu pozitif olan çocuklar beden eğitimi derslerine katılmamalıdır.
4. Eğer kan şekeri 240 mg/dl’nin üzerinde ise:
   1. Egzersiz yapmamasına dikkat edilir ve yine bol su içmesi önerilir.
   2. Sık aralarla (saatlik) kan şekeri ölçülür
   3. Durum düzelmez ise aileye haber verilir

Değerli Öğretmenim,

Çocuklar anne ve babaları kadar öğretmenlerinin ilgi ve uyarılarından etkilenirler ve yaşamlarını olumlu yönde düzenleyebilirler. Bu nedenle öğretmenlerin diyabetli çocukların kan şekeri dengelerini izlemeleri, kan şekeri dengesi iyi olmayan, düzenli kontrollere gitmeyen ve ruhsal zorlanma yaşayan çocukları desteklemeleri, gerektiğinde hekimleri ile iletişime geçmeleri gereklidir. Kan şekeri dengeleri bozuk olan çocuklarda ateşli hastalıklar ve stres durumlarında bulantı, kusma, karın ağrısı, aşırı su kaybı, bitkinlik ve solunum sıkıntısı ile kendini gösteren “Diyabetik ketoasidoz” adı verilen ağır bir hastalık hali gelişebilmektedir. Bu durumdaki çocukların acilen hastaneye gitmesi sağlanmalıdır.

Öğrenciniz …………….. ‘ya vereceğiniz destek için şimdiden teşekkür ederken aşağıdaki telefon numaralarından bize her zaman ulaşabileceğinizi hatırlatmak isteriz.

NOT:

DR                                                                                        DR

HEMŞİRE                                                                          DİYETİSYEN

İLETİŞİM TELEFONLARI

NOT: Yazıyı Facebook ya da Twitter gibi sosyal medya kanallarında paylaşabilirsiniz. Alttaki Facebook, Twitter, Google+ ya da Pinterest butonlarına tıklamanız yeterlidir.