Uyum eğitimi kapsamında Ana sınıfı, 1. 5. ve 9. sınıf öğrencileri için dün yani 8 Eylül Pazartesi günü okullar açıldı.
Sabahçılar için ilk ders zili 07:30’da çalarken, öğlenciler için 12:20’de çalacak. Sabahçı-öğlenci ayrımı olmayan okullarda ise ilk ders zili 08:20’de çalıyor.
Tip-1 diyabetli çocuğumuz ve özellikle anneler için de zorlu bir maraton başlıyor. Artık gününüzün büyük bir kısmı okullarda geçecek.
Bu arada kronik rahatsızlığa sahip olan sadece tip-1 diyabetli çocuklarımızın olmadığını da hatırlatmak isterim. Okullarda farkındalık yaratmaya çalışırsanız bunu lütfen unutmayın. Tip-1 diyabetli çocuğunuz ve anne ya da babalar olarak zor durumda ya da ‘yanlız’ kalabiliyorsunuz. Bir öğretmen kalkıp size; ‘sadece senin çocuğunla mı ilgileneceğim’ dediğinde cevabınız olmalı. Ve hatta başka kronik hastalıkları olan çocuk ve aileleri varsa onları da destek olarak yanınıza almalısınız. Okul hayatı sadece tip-1 diyabetli çocuklar için değil her çocuk için konforlu olmalı.
Birçoğunuz biliyor ama tekrar etmekte yarar var. Okulda Diyabet Programı Türkiye’de hayata geçirilen, zaman zaman uygulanan ama bir o kadar da birçok okulun bi haber olduğu ya da uygulamak istemediği bir program.
Kan şekeri ölçümü, insülin yapılması ve yemek konusunda tip-1 diyabetli çocuğunuza destek olunmasını istiyorsanız:
- Doktorunuzdan okul yönetimi ve öğretmenine verilmek üzere Okulda Diyabet Programı’na da atıfta bulunulacak bir yazı isteyin.
- Bu yazıyı alan okul yönetimi ve öğretmen tip-1 diyabetli çocuk, ailesi ve doktor üçgenine önemli bir fayda sağlayacaktır.
- Okul yönetimi okulda bir hemşire istihdam ediyorsa gerekli tüm desteği hemşireden, yoksa okulda sürekli bulunabilen bir öğretmenden bu konuda destek almalıdır.
Tip-1 diyabetli çocukların okul yaşamlarında desteklenmesi amacıyla;
- Okullarda kan şekeri ölçümüne ve insülin yapılmasına izin verilmesi, mümkünse okullarda bunun için uygun mekanlar oluşturulması, diyabetli çocuğun izni alınarak gerekirse bu durumun diğer öğrencilere anlatılması gerekli
- Sınfıta ara öğün alımına izin verilmeli,
- Diyabetli çocukların arkadaşlarının katıldığı aktivitelere katılması sağlanmalı (Beden eğitimi dersleri, okul gezileri vs) ve hiçbir şekilde diyabetli oldukları için bu tür aktivitelerden uzak tutulması yoluna gidilmemeli
- Diyabetli çocuklar kan şekerlerinin yüksek olduğu dönemlerde arkadaşlarına göre daha sık tuvalete gitme ihtiyacı duyabileceklerinden bu konuda anlayış gösterilmeli
- Öğlen yemeği veren okullarda diyabetik beslenmesi sağlıklı çocuk beslenmesinde olduğu gibi göz önünde bulundurularak karbonhidrat çeşidi ve miktarı uygun öğle öğünlerinin verilmesi (Tatlı yerine meyve tercih edilmesi vb) sağlanmalı
- Diyabetli çocuklar doktor kontrolüne gitmeleri gerektiği günlerde izinli sayılmalı ve hastaneye yatışlarının gerekmesi halinde rapor istenmeli
- Yüksek kan şekeri olan çocuklara fazladan su içmelerine ve gerektiğinde idrar ketonuna bakabilmesine izin verilmelidir.
- Yatılı ve pansiyonlu okullarda ders programları aksatılmadan diyabetli çocukların 3 ana, 3 ara öğün şeklinde beslenmelerini sağlayacak düzenlemeler yapılmalıdır.
http://www.okuldadiyabet.org/files/odp_mektup.pdf linkinden öğretmene verilecek mektubun formatına da ulaşabilirsiniz.
Ancak her şeye rağmen okul yönetimi ve öğretmenler gerekli esnekliği sağlamıyorsa bu durumda Okulda Diyabet Programı’nın yetkilileri ile iletişime geçmeli ve çözüm üretilmesini sağlayabilirsiniz. Bu adıma rağmen yine çözüm bulunmazsa bulunduğunuz il ya da ilçenin Milli Eğitim Müdürlüğü’ne giderek şikayet edebilirsiniz.
Okulla yaptığınız görüşmelerde ise taleplerinizin tamamını okula yazılı beyan ederek yazılı cevap isterseniz ilerde karşılacağınız sorunları azaltabilir. Yani biz okul olarak olumsuz cevap vermedik diyemezler, çünkü elinizde yazılı başvurunuz ve aldığınız cevap olacaktır.
Tekrar etmem gerekirse okullarda sadece tip-1 diyabetli çocuklarımız yok. Başka kronik rahatsızlığı olan çocuklarımız da var. Çabalarınızı diğer çocuklar için de vermelisiniz. (Yardımcı kaynak: http://www.okuldadiyabet.org)
Yağız da dün ana sınıfı uyum süreciyle okula başladı.Umarım herkes için hayırlı, sorun yaşamadan geçireceğimiz bir yıl olur.
Çocuklarımız o kadar zekilerki hemen her şeye uyum sağlayabiliyorlar ama biz anne ve baba olarak içimizde hissettiğimiz heyecanı, telaşı korkuyu onlara yansıtmamalıyız.Zamanla herşey puzle gibi yerine oturuyor.Elbette herşey yolunda gitmeyebilir ama herşeyin bir çözüm olduğunu unutmayarak hareket etmeli,çocuklarımızı biraz özgür bırakarak hayatla tek başına mücadele etmelerini sağlamalıyız.Biz uzaktan takip etmeliyiz.Okulda her zaman yanlarında olamayacağız ama bir telefon kadar yakınız yavrularımıza.
hayırlı olsun yağızın okulu ..biz geçen yıl anasınıfının tam yarı döneminde hastalandık hastaneden çıkınca devam ettirmek istedim fajkat öğretmeni çekincede kaldı sorumluluk almak istemedi ..bu yılda otomatik kaydoldu 1. sınıfa ama göndermedim şu an beklemedeyim bimer e yadığum dilekçe valiliğe ordan il meb e ordan kaymakamlığa ve en sonda ilçe meb e geçmiş en azından ilgiileniyorlar diye düşünmek istiyorum ve sonucu bekliyorum..çünkü mümkün değil 60 kişilik bır sınıfta herhangi birşey olsa fark edilmez ..beyhan hanım öğretmeniyle konuşmışsunuzdur nasıl karşıladı durumu çok zor sanki ilgili ve bilinçli öğretmen bulabilmek..
Semra Hanım,
Bu konuda Yağız biraz şanslı galiba. Benim ve eşimin öğretmen olduğu okulun anasınıfına başladı.O ve ben öğlenci gruptayız. Bi müddet ara öğünlerinde ölçüm yapmaya ben yanına gideceğim. Ama öğretmeni kendisine de öğretmemi istedi.
Esra Hanım size de teşekkür ediyorum; öğretmene vereceğimiz mektubu yayınlamışsınız.En son kontrolümüzde almayı unutmuştuk;buradan çıkarıp vereceğim ilgililere.Mektupta tüm bilgiler derli toplu bi şekilde.
Bu arada şunu da belirtmek isterim;dün ilk gün karışıklığında unutmuş öğretmenimiz ve tanışırken çikolata vermek istemiş. Yağız da( 4.5 yaşında ve 1 yıldır diyabetli) alamayacağını söylemiş. Ben de alıp yemek saatinde yiyebileceğini söyleyince “Ama anne bitter değildi.”dedi.
Gerçekten çocuklarda adaptasyon çok hızlı oluyor.
Beyhan Hanım Merhaba,
Bu yazının fayda sağlamasına inanın çok sevindim.
Yağız’ın annesi olarak Yağız’a ve tip-1 diyabetine gösterdiğiniz değer oldukça önemli. Bazı annelerimiz ‘hayır ben bunu yiyemem’ diyen çocuklarını öve öve bitiremiyorlar 🙂 Kızmıyorum çünkü onlara göre doğru bu. Ancak en doğrusu sizin cevabınız 🙂
Sevgiler,
Öpüyorum yağızın gözlerinden maşallah vede gerçekten şanslıymış gözünüzün önünde sayılır me yazık ki bizim öyle bir şansımız yok..bende oğlum ben bunu yiyemem dediğinde öve öve bitiremiyorum çünkü o bir çocuk ve daha beş ay önce her şeyi yiyebilen bir çocuktu
şimdi bu kısıtlamalara ayak uydurabilmesi bence övülecek bir durum tabiki oda bizde daha yeni yeni bilinçlenip alışıyoruz diyabete karşı bu yüzden bu siteyi hergın takip ediyorum.
tecrübeli insanlardan faydalanmak istiyorum .
bence son yorumunuz Esra hanım talihsiz bir yorum olmuş kırıldım çünkü bende övünüyorum bu durumlarda
Semra Hanım,
Bence hiç kırılmayın. Talihsiz bir yorum değil çünkü. Yorumu yazarken birçok kişiye dokunacağını bile bile yazdım.
Doğruyu öğrenmeye ve çocuklarımızın hayatını daha konforlu hale getirmeye çalışmalıyız. Beyhan Hanım’ın verdiği cevap hem tip-1 diyabetli oğlu, hem öğretmen hem de kendisi açısından oldukça iyi bir cevap.
Ailelerimiz çocuğum şekerli besinleri ve özellikle çikolata, dondurma vb besinleri reddediyor ve bu durumda çocuğumla övünüyorum dedikçe çocukların yaşayacağı sıkıntılar ileride daha da artacaktır.
sevgiler
esra hanım..herkese öğretemeyiz doğruyu zira ne kadar söylesemde bu şekerli değil yesin çocuk yada tatlı bişeyi yesin bi kereden bişey olmaz diye diretenler var ..benim çocuğumda dondurmasınıda çukulatasınıda yiyor ..ama biz pompa kullanmıyoruz ana ve ara öğün dışında böyle teklifte bulunanları geri çevirmesi beni memnun ediyor ..ve dolayısıyla ben bundan övünürken sizin alaycı tavrınızdan rahatsız oldum…
Semra Hanım,
Alay ettiğimi düşünmüyorum. Sadece konu üzerine espiri yapıyorum ki gerilmeyelim. Zaten konuya böyle devam edersek birbirimize bir şey öğretemeyiz. Ve dediğim gibi halen ‘bu durumda övünmenin’ doğru olmadığını savunuyorum. Size göre de benim düşüncem yanlış gelebilir.
İnsilin pompası kullancısı olalım ya da olmayalım her tip-1 diyabetlinin ve özellikle karbonhidrat saymayı bilen tip-1 diyabetli ve yakınlarının ‘bu yasak’ kavramından çıkmaları gerekiyor. Ama ben ne sizin ne de çocuğunuzun tip-1 diyabetini yönetmesine karışamam. Karar sizin.
sevgiler
Semra Hanım,
Çok yakın zamanda tip-1 diyabetle tanıştığınız için size elimden geldiğince yardımcı olmak isterim.
Öncelikle doğru insülin miktarı ile oğlunuzun kan şekerini düzene sokmaya, yükseklikler ve düşüklükler olduğunda ne yapacağını en iyi şekilde öğrenmeye çalışın. Karbonhidrat sayım yöntemi basamaklı bir süreç. Biz insülin pompası kullanıcıları tüm aşamalarını öğrenip uygulayabiliyoruz. Ancak insülin kalemi kullanan bireylerde sadece ilk birkaç aşaması öğrenilebiliyor. Ancak bunu öğrenmek bile inanın beslenme konusunda katı olmamak gerektiğini bize öğretiyor.
Tip-1 diyabetli kişi çocuğumuz ise eskiden yiyebiliyordu şimdi kesinlikle yiyemiyor gibi bir durum olmuyor. Ya da eskisi gibi rahat rahat istediğini artık yiyemiyor demiyoruz. Biz eskiden gerçekten yenmeyecek dendi mi yemezdik. Yiyemezdik.
Ancak zaman ve tıp ilerliyor. Öğretiler değişiyor. Örneğin bir öğünde canımız özellikle başka bir şey yemek isterse ne yapacağımızı biliyoruz. Ya da birisi bir ikramda bulunduysa yiyemiyorum diye çevirmiyoruz. Canım isteseydi şimdi yerdim ama yemiyorum diyebiliyorum. Bu ikisi arasında önemli bir fark var.
Eğer siz oğlunuz bir çikolata ya da dondurmayı geri çeviriyor diye sevinirseniz ilerleyen zamanlarda hem kendi hem de çocuğunuzun tip-1 diyabetli psikolojisiyle çok fazla uğraşırsınız. Özgür olduğunuz ama eskisi kadar da sınırsız bir özgürlüğü olmadığını bilsin ve yerse ne yapması gerektiğini de öğrenirse hayat inanın daha kolay olur. Bu tip-1 diyabetli psikolojisi üzerinde çok tecrübemiz var tip-1 diyabetli yaşımız yüksek olduğu için. Biz de sıkıntılar yaşadık ve yaşamaya da devam ediyoruz.
Umarım bu yorumum size rehber olur ve asıl amacımın ne olduğunu da anlatmış olurum.
sevgiler
Esra hanım merhabalar bizim kızımız idil ve biz tip1diyabetle 2 yıl önce tanıştık,sizin yazdıklarınız dikkatimizi çekti,şu anda idil 1.sınıfa başladı okulunda hemşiresi iğnesini yapıyor okulada alıştı ancak idilin hastalıkla ilgili sıkıntıları var ve kızımızın psikolojik desteğe ihtiyacı var ,bizde bu hastalığı bilen bir psikoloğun idile yardımcı olabiliceğini düşünüyoruz önerebiliceğiniz bir pedagog varmı..
Maalesef uzun süredir bekleyenler için kötü bir haber vereceğim. iWatch ile birlikte şeker ölçüm özelliği gelmedi.
Apple CEO’su,
İsminize bayıldım 🙂
Dediğiniz gibi şu anki cihazda maalesef şeker ölçümünden bahsedilmiyor. Ama FDA onay sürecinde olduğunu biliyoruz Apple’ın. Yine de ümidimiz var 🙂
sevgiler